Accueil > Plan du site
Plan du site
Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
- Exercices
Vocabulaire
-
Vocabulaire
- arii
- a wi
- bee
- bii wââ re
- boo
- caatree
- caatree nia
- ce
- drakatra
- Drubea
- gwace wââre
- yoo
- yo
- yë
- yëtëre
- yaawë
- yaa
- ya
- wê tee
- wê
- waa
- vire
- vê ngi
- vêre
- veyuure
- vetrore
- vacojii
- uire
- tââ tetee re
- tromwaure
- trokwââre
- trere
- te yë
- te
- taa
- re
- puure
- peruu
- pedrii
- peawe
- pa
- ôôwë
- nyi
- nyekââ
- nopwe
- niire
- nia
- ni
- nexeeyë
- nebeti
- ne
- na
- naa
- ngoo
- ngi
- ngare
- noro ra
- ne ri
- mwa
- mi
- meere
- më
- kwïï
- kwîîre
- kwe
- kwaadrarure
- küükwe
- kôvuure
- ko
- ki
- kââ
- kapea
- ka tââ
- jii
- jaani kwîîre
-
Vocabulaire
- yubwaa tetee re
- yoo
- yë
- ye pare re
- yere
- yaire
- yaawë
- yaa
- ya
- xïï
- xiyo
- xi
- xë
- xeere
- wôbwaa
- wô
- worure
- wë
- wê xë ya
- wê tee
- wê
- wecaaxïï
- waa
- wârâre
- vire
- vêre
- vêdre ni
- vee
- veyuure
- venu a pwë re
- venure
- vetore
- üü re yë
- üü
- uire
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- treere
- tree Kâbwa
- tree
- tradruure
- tra
- tûâ pare re
- tûâre
- tôômwa
- tôô
- toori
- to wô
- to a bwo re
- tore
- têrê
- teterî
- teomoo
- teobee
- teaare mee
- teaare
- tee
- teneere mi
- te yë
- te
- tââ kwarire
- tââre
- taa
- taa
- tare
- re
- pwërë
- pwë
- pwaatrïï
- piire
- pee
- peawe
- paa
- pare
- pa
- oo
- nyure
- nuxee°iyare
- nu
- noode
- nopwe
- nii mwërë re
- niire
- neere
- nexeeyë
- newâ
- Nepuu
- Nedree
- ne
- na
- narâ
- nga a pwë re
- ngare
- ne ri
- mwadrü
- mwatüü
- mito mwërë re
- miri re ni
- mi
- mee vêre
- mara
- kwïï
- kwê
- kweere
- kwe tââ re
- kwere
- kwarire
- kûû
- kuu re ni
- kuru mito re
- kurure
- ku
- kôtore ni tee
- kôtore ni
- koo ni
- koo
- kââ
- kââ
- kaavüüre
- kaavüü
- kari
- karaaxë
- kagwee
- jü
- î
- iyare
- ituu mwërë re
- gweba
- gakure
- drüüco
- draa pare re
- draare
- drarure
- dradruure
- drare
- curu re ni
- cokââ
- co
- cie
- cetore
- cekarire
- carâre
- buru teaare
- burure
- boo
- bi
- bëtrere
- beore
- bee re ni
- bee°iye
- bee°cie
- bee
- bere
- a wi
- aurekââ
- aure
-
Vocabulaire
- yëtëre
- ya
- xïï
- xë
- wê
- wecaaxïï
- vü
- vire
- ve°uure
- vaco
- uire xiri ni
- uire
- tüüre
- tüü pare re
- tüüre
- tore
- to
- tere
- te
- tââvuure
- pwë
- pee
- petââre
- pare
- pa
- nyire ni
- nyi
- nyë
- nyë ni
- nyaagoo
- nu ni
- nopwe
- nokûgwë
- ni
- nebeti
- ne
- na
- ngi
- mwa
- mi
- maa
- kwïï
- kû
- kure ni
- ku
- ko rüü
- kee
- keere
- ke
- kââ
- kare
- goo
- druu
- dïïbe
- ciweere
- cie ngi re
- caa ni
- büü
- bee
- be
-
Vocabulaire
- yë
- yaare
- yaa
- ya
- wî
- wë
- wê tee
- wê
- wââ°oo
- wââ ni
- wââgoo
- wamiapo
- vêre mee
- uire
- tûâre
- tumwa
- tôô
- tokeree
- tojüükure
- totüüre
- to
- te
- tare
- pee
- peeci
- pare
- Paraapwëtaa
- pa
- nyi
- nopwe
- ni
- nexeeyë
- nekoopwe ni
- ne
- na
- mwarîî tûâ nono re
- mwarîîre
- mwa
- mi
- mee
- me
- maare
- maa
- mago
- kwïïre
- kwïïre
- kwëre
- küüva
- kû
- kokwïï
- ko
- kêrê
- kee
- ke
- kââ
- ka
- jüükure
- jaanire
- ituure
- druu
- cokââ
- co
- caa ni
- bee
- a wi
- a tre
- aneju
-
Vocabulaire
- yë
- yëtë pare re
- yere
- yaire
- yaare
- yaa
- ya
- xë ya
- xë
- wîî ni
- wë
- wê tee
- wê
- weta
- wemwaco
- wâ
- wârâre
- wa a pwë re
- vüü
- vire mee
- vire
- vêre kwïï
- vêdre ni
- vee
- veworure
- vetore
- veôrôôre
- venure
- vekërëre
- tra muru
- tra
- türe
- tûâre
- tumwa
- tôô
- to
- teomoo
- tee
- teterî yë
- tedru
- te ̴ nia
- te
- tâ ware
- taa
- re
- pwëtaa
- pwë
- pare
- Parâcee
- pa
- oo
- nyi
- nopwe
- ni
- nexeeyë
- ne
- na
- ngoo
- ngime yë
- ngërë ni
- mwanee
- mwadrü
- mwa
- muru
- mito mwërë re
- mi
- mee
- me
- maa
- mwaco
- kwïï pare re
- kwïï a pwë re
- kwïïco
- kwïïre
- kwïï
- kwe
- kwaage
- kû
- kure
- kumwanyo
- ku
- kôtore ni
- kôtore
- kô
- kooworure
- koopwe
- keeci
- keree
- ke
- kââre
- kââ
- kââ
- kaani
- kaveworure
- kari
- kapwa
- kagwee
- Japô
- ituure
- druu
- dree
- drare
- diikwîrî
- Cenee
- ce
- Caaruuci
- bexi
- benu vêre
- benure
- a xërë aco
- a xërë
- a wîî ni bexi
- a tocoxë
- a kââ yeyoo
- a druu aco
- aurekââ
- aure
-
Vocabulaire
- xë
- xee
- wë
- wê tee
- wê
- wetrôre
- weta
- wepwëtaa
- waa
- wârâre
- vire
- vê wââre
- vê a gwërë re
- vêre
- vêdre
- vee
- veyuure
- veyubwaa a xërë re
- vevêre mee
- vetrare
- vetore
- veteaare
- vebere
- vaco
- uire
- trüü
- trôkô
- Trootrïïrïï
- tree pwâgaraa
- tree cinua
- tree cavane
- tree capone
- tree
- te
- tra
- türe
- tûâre
- tumwa
- tore
- teaare
- tââvuure
- taa
- re
- pwë
- püü
- puruwire
- puriteaare
- petroore
- pekakoore
- peawe
- pare
- pa
- nyine
- nopwe
- nokûgwë
- nii pare re
- niire
- netre re
- ne
- naa drubea
- naa
- na
- ngi
- ngërë ni
- ngare
- mwanee
- mwa
- mu
- muru
- mie
- mi
- mee vê ngi re
- mee vêre
- mee
- me
- maa
- kwïï
- kweeri
- kwe ne xë ya
- kwe
- kwabiburire
- kû
- ku
- kure
- kô
- koonure muru
- koo
- ko ngi re
- ke wê
- ke
- kââ
- kââ
- kaatrë
- kaatrâ
- karire
- kari
- jü
- jie
- Japô
- ituure
- gwïï
- gwë
- goo
- druu
- drereboo
- drarau
- drakania
- co
- ciree
- care
- boo
- bee
- bëtrere
- bere
- a xërë
- a noro
- a gwërë
- aurekââ
- akaa
-
Vocabulaire
- yüüre
- yuukwââ
- yue mwaure
- yurure paa
- yô
- yoo
- yo
- yë
- yaire
- yai
- yaa uire
- yaa
- yaare
- yaa
- ya
- xë
- wîîre
- wë
- wênyoro
- wê tee
- wê
- wââtuu re ra
- waa
- waaciire
- wârâre
- vire
- vë ra
- vê mwërë re
- vê a titii re
- vêre ne tra
- vêre
- vêdree ni
- vetore
- vepwi a pwë re
- vepetîî re jii
- vedrare
- va
- uire
- true tore ni
- petîî
- true
- tru te
- tru
- trôô
- Trootrïïrïï
- tromwaure
- trobere
- trîîre mwa maa
- trîîre
- trii
- trie mwërë re
- triere
- tree
- tradruure
- türe
- tûâre
- tuu mwërë re
- tuure
- tumwa
- tôôxë
- tôô
- tôônire
- tôô
- toori
- to reeri
- tore
- teterî ni
- teo nio ra
- teeporo
- teaa pare re
- teaare
- teneere mi
- tedru
- te yë
- te
- tââvuure
- taaxë
- taakû
- taakoro
- rüü
- re
- ra
- pwë
- Pwaita
- pwaa
- purire co to kû
- purire
- pee
- peawe
- peruukû
- peruu
- peneere keree
- paa
- patrere
- pare
- pa
- ôôwë
- oo
- omwa
- nopwe
- nomwe
- neewee ni
- newetrîîre
- nekwiitêre
- nekoopwe drina
- nekoopwe
- Nema
- nabetri
- ne
- naaxë
- na
- narâ
- ngoo
- ngi
- ngime ni
- ngërëjii
- ngare
- nootaa
- noro ra
- noro
- mwërë
- mwadrü
- mwa
- mito mwërë re mee
- mito mwërë re
- miri
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- maare
- maa
- mara
- kwïï
- kwîîre
- kweeri
- kwe
- kwaadrarure
- kû
- ku
- kôtore ni te yë
- kôtore ni
- kô
- kootore
- koopa nee
- kookerere
- kooyuere ra
- koobiire ra
- keree
- kerere
- ke
- kââ
- kââ
- kaatrë
- kaatrapu
- Karacii
- katee
- kari
- ka dra ngi ni
- ka
- jie re ra
- jie re ni
- jewere
- Jaavüü
- jaa
- jaanire
- î
- iyë
- itere
- gwïï
- gawô
- drina
- drarure ni
- drarure
- dramwaure
- drare
- dïï ra
- dïï dïï yô
- diikwîrî
- cu
- cokware
- co
- ciree
- ce ui roo
- ce
- carâre
- Bwaagu
- bwakore
- buki
- biire
- bëtrere
- bexi
- a kââ
- a bwaa
- aurekââ
- aurebe
- aure
- aboru ka jewe kaatrë
- aboru
-
Vocabulaire
- yoo
- yë
- yere
- yaare
- yaa
- ya
- xiire
- xë
- wîî
- wë
- wê tee
- wê
- vire
- vêre
- vaco
- û ni
- uire
- trie ngi re
- tree pwâgaraa
- tree
- trâ
- tracii
- tradruure
- tuure
- tumwa î xë
- tumwa
- tocoxë
- të a virii re
- tedru
- te ngërë ni nia
- te ̴ nia
- te
- tââneere
- taakoro
- taa
- re
- pwire
- pwi
- pwë
- pwâgaraa
- pu
- peneere xiri
- pare
- pa
- nyuruu a pwë re
- nyuruure
- nyire ni
- nyi
- nuucaa
- nopwe
- ni
- ni
- nexeeyë
- ne
- na
- narâ
- ngi
- ngime yë
- ngërë ni
- nure
- mwërë
- mwa
- mi
- mee vê ngi re
- mee vêre
- me
- maa va
- maa
- kwïï
- kwiabere
- kwëre
- kwe ne xë ya
- kwe
- küüva
- kû
- ku
- kô•uire ni
- kee
- kââ
- kagwee
- î
- gure trâ
- gure
- druu
- draare
- ciweere
- ceemwa
- benure
- a xërë aco
- a xërë
- a wi
- a kââ
-
Vocabulaire
- yubwaare
- yoo
- yo
- yë
- yaire
- yaa
- yaare
- yaawë
- yaa
- ya
- xïï
- xë ya
- xë
- wë
- wê tee
- wê
- weta ni
- vire
- vêre mee
- vêre
- vetore
- vaare wê
- vaco
- una
- uire
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- trobere
- triere
- türe
- tûâre
- tuu ngi re
- tumwa
- tore
- te yë
- teaare
- te
- taa
- re
- ra
- pwë
- popwaa ni
- pire
- parâge
- oo
- nyi
- nii pare re
- nii mwërë re
- niire
- ninaa
- ni
- nexeeyë
- newetrîîre
- ne mwaxë
- ne
- na
- narâ
- ngi
- ngërë ni
- ngërëre
- nga ngi re
- ngare
- nara re ku
- mwanee
- mwa
- mi
- mee
- me
- maa
- kwïïre
- kwïï
- kwîîre
- kwere
- kwe
- kû ngi re
- kûre
- kû
- ku
- kôtore ni
- kôtore xë
- koope ni
- koopa
- koongare
- kokwïï
- ko
- kioo
- ki
- kee
- keree
- kerere
- ke
- kaa
- kaatrë
- kangia
- jii
- î
- inuure
- gwïï
- Drubea
- drare
- cuare
- cikuru
- ceemwa
- ce
- bee
- bëtre mwërë re
- bëtrere
- aurekââ
-
Vocabulaire
- te
- teomoo
- tumwaxë
- tûâre
- yüüre wââre
- yüüre
- yoo
- yo
- yë
- yere tici
- yere
- yaire
- yaa
- ya
- xïï
- xë ya
- xë
- wê tee
- wê
- Wea
- wââre
- vüüre
- vuure
- vire
- vê nini re
- vêre
- uire
- troapwee
- tree pwâgaraa
- tree cenee
- tree
- tuure
- tumwa
- toori
- tore
- to
- tiinio ra
- tici
- tetee
- taa
- pwë
- pwë
- Pwaita
- pwaa
- pwa
- pee
- paa
- pare
- pa
- nyi
- nunyi
- nopwe
- ni
- nexeeyë
- nete ni
- ne
- naa drubea
- naa
- na
- ngi
- ngime yë
- ngare
- -nini-
- mwakaa
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- maa yë
- maa
- kwê
- kwe
- kû
- Kujee
- ku
- kôvuure
- kokii
- kieni
- kerere
- ke
- jü
- jaanire
- ituure
- inuure
- druu re yë
- druu
- Dripu
- coxë
- cenee
- capone
- biire
- bee
- benure
- Bari
- a xërë
- a wi
- a troapwee
- a tre
- a pwë
- a pwaa kitetee
- a boo
- aure druu
- aure
- aboru
-
Vocabulaire
- yô
- yoo
- yo
- yore
- yetere
- yere
- yaa
- ya
- xiri
- wê tee
- wê
- veyuure
- vetore
- uire xiri ni
- uire xiri
- uire
- troore
- tracii
- tûâre
- totââre
- to
- te nia
- te draare
- te
- taa
- ra
- pwë
- pwâgaraa
- püü
- pare
- pa bee
- pa
- nyi
- nu ni
- nopwe
- niire
- ni
- ne
- naa
- na
- narâ
- ngërë ni
- mwiire
- mwa
- mee vêre
- mee
- më
- kwëre
- kûû
- kee
- ke
- jii
- je
- jaanire
- draare
- caa ni
- bwiyee
- bëtrere
- bee
- a xërë
- a wi
- a tre
- a iye
- a cooro
- a bwiyee
- aure
-
Vocabulaire
- yô
- yoo
- yo
- yerere ngi
- yaa
- ya
- xire
- wîîre
- wë
- wê tee
- wê
- webe ni
- vire
- vêre
- vetêêre
- vaare wê
- triere
- türe
- tûâre
- tocootrë
- te yë
- te mara
- te
- re
- ra
- pwë
- pa
- ôôwë
- ni
- ne
- na
- narâ
- ngi
- ngarire
- mwagacâ
- mwa
- mie
- me
- maadroo
- mara
- kwe
- kû
- kôtore
- kââ
- katee
- jaanire
- itere
- Drubea
- droo
- drarure
- cinua
- ciree
- ce
- bee
- beruu
- a tre
- a pwë
- a beruu
-
Vocabulaire
- tûâre
- yô
- yoo
- yaa
- -xiyo-
- wë
- wê
- viaare
- vê mwërë re
- vêre
- veyuure
- vetore
- vedrükwaare
- uire
- trôô ra
- triere
- traa
- toori
- to
- teaare
- te
- taa
- pwaa
- omwa
- niire
- ni
- nexeeyë
- newetrîîre
- nete ra
- Nenyuure
- nekoopwe ni
- nekoopwe
- ne
- Neyoo
- na
- naamiicaa
- mee vêre
- mee
- me
- maa
- kwïï
- kwe
- kû
- kûû
- kukare
- kootüü
- ko
- kioo
- kieni
- ki
- kere a pwë re
- kerere
- ke wê
- ke
- kaanaa
- kaa
- kaatrë ra
- drarure
- dïï ra
- ce
- bwaa
- buki
- boo
- bere
- a wi
- aure
- aboru
-
Vocabulaire
- yô
- yoo
- yo
- yë
- yaa
- yaire
- ya
- xïï
- wîî a pwë re
- wë
- wê tee
- wê
- weta
- wââtuu re yë
- vî
- vi mwërë re
- vire
- vê pare re
- vê mwërë re
- vêre mee
- vêre
- vêdree ni
- vetriere
- vetiore
- veteaa mwërë re
- vepetîî re jii
- vaare wê
- vaco
- uire
- tââvuu mwërë re
- tru te
- tru
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- trôkô
- trobere
- trîîre
- trii
- tradruure
- trobere
- türe
- tûâ a pwë
- tûâre
- tôô
- Tôôtrutaa
- tôô
- tore
- teomoo
- teaa mwërë re
- teaare
- tââvuure
- taa
- re
- pwë
- pare
- Parâcee
- ôôwë
- oo
- nopwe
- newetrîîre
- nekwiitêre
- nekoopwe ni
- nekoopwe drina
- nekoopwe
- ne
- naamiicaa
- na
- ngime yë
- ngime ni
- ngërëjii
- mwërë
- mwanee
- mwa
- mito mwërë re mee
- mito mwërë re
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- maare
- maa
- mara
- kwïï
- kwîî a pwë
- kwîîre
- kweeri
- kwe
- kwaadrarure
- kû
- ku
- kôuire
- kô
- koovêre kwïï ne xïï draru kââ
- koovêre
- kootore yë
- kootore ni
- kokwïï
- kerere
- ke
- kââ
- kââ
- jü
- jii
- jaanire
- ituure
- giricia
- drina
- draru
- citrourure
- bwi ni
- bwi weta
- bii mwërë re
- biire
- bëtre mwërë re
- bëtrere
- a wi
- a kââ aco
- a bwaa
- aurekââ
- aure
- akaa
- aboru
-
Vocabulaire
- yowâ ngi re
- yowâre
- yo
- yë
- yaa
- ya
- xë
- Xere
- wë
- wê tee
- wârâre
- vuu ngi re
- vuure
- Vuunya
- vaco
- trôngërëre
- Troauru
- tree
- toori
- to
- te
- pwagaraa
- Pwaita
- pare
- nyinya aco
- nyinya
- nopwe
- nopwe
- niire
- ni
- ne
- naa pwagaraa
- naa drubea
- naa
- na
- ngi
- mi
- me
- maa yë
- kû
- Kujee
- kôvuure
- kee
- ke
- druu Newââ
- druu
- Drubea
- dïï yë
- Burupwari
- bee
- a wi
- a taa
- aure
-
Vocabulaire
- yoo
- yo
- yewerïïre
- wë
- wê
- vê mwërë re mee
- ûû mwërë re
- ûûre
- uire
- tru te
- tru
- trïï mwërë re
- trïïre
- triere
- trâ
- tûâre
- to
- te yë
- te nia
- te
- taa
- pwë
- peruu
- paa
- paraa
- nopwe
- niire
- newetrîîre
- ne
- na
- ngi
- ngime ra
- nge aire
- ngere
- mwërë
- mwa
- mee
- më
- kwïï
- kwie
- ko mwërë re
- kore
- ke
- kââ
- kaanaa
- kaa
- kaatrâ
- kangia
- î
- gwë
- co
- ciatrere
- bëtrere
- be aco re
- a wi
- auredraru
- arii
- Vocabulaire
-
Vocabulaire
- yoo
- yo
- yetere
- yaire
- yaa
- ya
- xïï
- xii
- worure
- wîî ni
- wë
- wê tee
- wê
- vêre
- veyuure
- vetore
- vepetîîxë
- vacoxë
- uire
- troore
- trii
- tûâre
- tôôxë
- toori
- tore
- to
- te nia
- te
- taakû
- taa
- re
- pwë
- petroore
- petîî
- peawe
- pââ
- paa
- pare
- pa
- ôôwë
- ôrôô aco
- nyuare
- nopwe
- niire
- ne
- na
- narâ
- na ni
- na
- mwagacâ
- mwa
- mutrôôre
- mu
- mi
- më
- maa
- maa yë
- maa
- kwëre
- kwe
- kô ituu roo
- kô
- keecii
- keree
- ke
- kaamwatru
- kangia
- katee
- jure
- jaani kwîîre
- jaanire
- î
- ituure
- drüü
- ciree
- caaxë
- caa ni
- caana
- bwixë
- bwaa
- buki
- be
- a wîî ni virii
- a wîî ni kââ
- a wi
- a tre
- a ôrôô
- a mu ni tre
- auredraru
- aure
- akaa
-
Vocabulaire
- yuere
- yai mwërë re
- yë
- yaawë
- ya
- xë
- wë
- wê tee
- wê
- wênyoro
- wââtuu re ni
- veyere
- venure
- veciere
- va
- ui pare re
- uire
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- trôkô
- trobere
- trîîre
- to
- tïïre
- teterî
- teaare
- te
- taakû
- pwë
- pare
- pa
- nu a pwëre
- noo
- nopwe
- Nokû-Mu
- ni
- nekwiitêre
- nekoopwe ni
- ne
- na
- ngime ra
- ngërëjii
- mwërë
- mwa
- mita
- mi
- mee
- maare
- maa
- kwïïre
- kwïï
- kwe
- ku wê
- ku
- kô kixurure
- kô
- kokwïï
- ko
- kixurure
- ki
- kee
- kaanaa nekwiitêre
- kaanaa
- kaatrë
- jii
- jaanire bii mwërë re
- jaanire
- diikwîrî
- cuure
- cikuru
- ciatrere
- carâre
- bwi
- bocu roo
- bii wââre
- biire
- bee
- a xërë aco
- a xërë
- a wi
- a bexi
-
Vocabulaire
- yoo
- yo
- ya
- xïï
- xee ra
- wê tee
- wê
- weta
- wecaaxïï
- wââtuu re ni
- wââre
- wâto
- wâ
- waacii pare re
- waaciire
- vüüre
- vire
- vêre
- veyuure
- venure
- ve•inuure
- vaare wê
- vaco
- ûware
- uire
- trôngërëre
- trokwââre
- treere
- türe
- tumwaxë
- tumwa
- tôô
- toori
- too
- tore
- to
- teterî
- te yë
- te
- taakû
- taa
- re
- ra
- pwüre
- pwë
- pwë
- purumure
- pee
- peawe
- Parâcee
- oo
- omwa
- nyimiekââ
- nopwe
- niire
- ni
- nete ni
- ne
- na
- ngime yë
- ngime ra
- ngime ni
- ngime ni
- ngërë ni
- ngare
- mwarîîre
- mwa ni
- mwa
- mito mwërë re
- mire aiâ
- mire
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- maa
- mara
- kweeri
- kwe
- kukare
- ku
- koopa ra
- koongare
- ko
- kieni
- kee
- ke
- jii
- jaani ngare
- jaani cokware
- jaanire
- iyare
- inuure
- Drubea
- diikwîrî
- bee
- bere
- a xërë
- a wi
- aiâ
- auredraru
- aure
-
Vocabulaire
- yë
- yetere
- yaa tedru
- yaa
- ya
- xi nini re
- xire
- xi
- xë
- wë
- wê tee
- wê
- weta
- wâxi
- veyuure
- ûûre
- una
- trobere
- tracii
- tûâre
- tuure
- tôô weta nia
- tôô
- tore
- tata
- re
- peawe tedru
- peawe
- ôôwë
- nyi
- nopwe
- nia
- ni
- nexeeyë
- newetrîîre
- nekwiitêre
- nebeti
- ne
- na
- narâ
- ngërë ni
- ngërëre
- -nini-
- mwërë
- mie
- me
- maa yë
- kwie
- kwa
- kô tûâ roo
- kô tore xë
- kô bexire xë
- kô
- ko
- kââ
- kaani nexeeyë
- kaani
- kaanaa
- kaa ne mwërë
- kaa
- kangia newetrîîre
- kangia
- kari
- kagwee
- jie
- jii
- î
- druure
- dïï
- bexire
- bexi
- beo
- bere
- a wi
- a tre
- a murû tata
- a murû
- akaa
-
Vocabulaire
- yüüre
- yuere
- yoo
- yo
- yë
- yaire
- yaa
- ya
- xë
- wë
- wê tee
- wexë
- wârâre
- vire
- vê itere
- vêre
- vee
- veyuure
- vetrâ ngërëre
- vetore pwara wexë
- vetore
- veteaare
- va
- trôngërëre
- triere
- tôô
- tôô
- to
- teterî ni
- te yë
- te
- taa
- rie
- re
- ra
- pwara
- purire paa
- pare
- nopwe
- ninaa
- ni
- ni
- newetrîîre
- ne
- na
- ngi
- ngime ni
- ngërë ni
- mwa
- mee vêre
- mee
- më
- maa
- mara
- kwe
- kû
- kââ
- kaatrë ka vire aure veyuu
- kaatrë
- Kaacii
- kanii
- kangia newetrîîre
- kangia
- kari
- kape
- ka
- jewe parere
- jewere
- drakatra
- diikwîrî
- civerü
- ceemwa
- ce
- bee
- a xërë
- a wiyee
- a wi
- a tovee
- a pwenyi
- aurekââ
- aboru
-
Vocabulaire
- yôkââ
- yô
- yoo
- yo
- vüüre
- yë
- yaire
- yaa
- ya
- xïï
- wë
- wê tee
- wê
- wầ
- waa
- vüü mwërëre
- vî
- vire
- vêre
- vetore
- veperuu re jii
- ve•inuure
- vaare wê
- vaco
- uwa re yë
- uire
- triere
- tritrii
- treere
- tûâre
- tumwa
- tôô
- toori
- tetee
- te kwaadrarure nia
- tââvuu mwërëre
- tââvuure
- taakû
- ra
- pwë
- Pwaita
- purire paa
- purire
- paa
- nopwe
- nexeeyë
- ne
- na
- narâ
- ngime yë
- ngime ni
- ngërë mwërëre
- ngërëre
- mu
- murûtrôôre
- mee vêre
- mee
- me
- maa
- mara
- kwïïre
- kwe
- kwaadrarure mara mee
- kwaadrarure
- kô
- koongare yë
- koongare ni
- koongare
- kaani
- jii
- jaani tûâre
- jaani parere
- ituu mwërëre
- ituure
- drereboo
- cokware
- ce
- caatree
- a tre
- a pwë tritrii
- a pwë
- aure
-
Vocabulaire
- yaire
- yô
- yoo
- yo
- yë
- yere
- yaawë
- yaa
- ya
- xïï
- wë
- wê tee
- wê
- vire mee
- vire
- vê cau re
- vêre
- vêdree ni
- vaare wê
- vaco
- una
- uire
- trôngërëre
- trookë ra
- trookë
- tûâre
- tôô
- tore
- teterî ra
- tetee
- te
- taaxë
- taa
- ra
- pwë
- puure
- puuci ni
- puuci
- ôôwë
- nopwe
- niire
- nemwaxe
- ne
- na
- ngime ra
- ngime ni
- mi
- mee
- me
- maa
- kwe
- kwââ ce
- kô
- koonga re ni
- ko
- kieni
- ki
- kerere
- ke
- kââ
- kaanaa
- kangia
- katee
- jaanire
- dïï
- ce
- buure
- bee
- a wi
- a tovee
- a micô
- aure
- arii
- akaa
- aborudraru
- aboru
-
Vocabulaire
- yoo
- yo
- yete a xërëre
- yetere
- yere
- yaawë
- yaire
- ya
- xïï
- xiire
- wë
- wê tee
- wê
- vêre
- tracii
- to
- teterî
- teaa mwërëre
- te
- rie
- pwitire
- pee
- petîî
- paa
- ôôwë
- ni
- ne
- na
- mwa
- mee
- me
- maa
- kwïï
- kwie
- kwe
- kukare
- ku
- kieni
- kee
- kerere
- ke
- kaanaa
- Kaacii
- kanii
- kangia
- kari
- jaanire
- iyare
- druu
- diikwîrî
- cokââ
- cicire
- ceemwa
- buure
- bee
- bee
- a tre
- a bwaa
- auredraru
-
Vocabulaire
- yuere
- yubwaare
- yo
- yë
- ya
- xire
- xi
- xë ya
- xë
- xee
- wë
- wê tee
- wê
- wetá
- wââtuu
- wârare
- wa a kââre
- ware
- vi mwërëre
- vire
- vë ra
- vë
- vetrobere
- vetrie mwërëre
- veteaare
- vemiere
- vaco
- uiete
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- tromwarire
- trobere
- trie a pwitire
- diikwîrî
- trie a pwëre
- triere
- tra
- tûâre
- tôô
- to mwërë re
- tore
- to
- tïï
- teaa mwërëre
- teaare
- teeporo
- teterî ra
- te yë
- te nia
- te
- re
- pwëtaa
- pwë
- puri teaare
- pee
- paa
- patroore
- pare
- pa
- oo
- nyi
- nopwe
- nokûmwa
- nokûgwë
- newetrîîre
- nekoopwe ni
- ne
- na
- ngime ra
- ngime ni
- mwa
- mi
- mee
- më
- maa yë
- maa
- maa
- mara yaire
- kwe
- kû
- kuru teaare
- kurure
- ku
- kô
- kootramie
- ko
- kee
- ke
- kââ
- kapea
- katee
- kapwa
- gwïï
- drare
- coxë
- co
- carâre
- cavuure
- bobwaa
- bëtrere
- bee
- a xërë
- a tra
- a tocoxïï
- a pwiti
- a pwë tritrii
- a iye
- aurekââ
- aure
- arâ
-
Vocabulaire
- yuure
- yoo
- yë
- yetere
- yaire
- ya
- xïï
- xire
- xee ni
- xee ni
- xee
- wî
- wë
- wê
- wââwî
- vire
- vêre
- vee
- veyuure
- vetore
- uire
- trüü
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- treexee
- tre
- tradruure
- tüüre
- tüü
- tüüre
- tuure
- tore
- teomoo
- te a pwëre
- tëre
- te yë
- te
- re
- pwüre
- pwë
- nyi
- nuku
- nopwe
- ni
- nexeeyë
- neküüwî
- ne
- na
- ngime ni
- ngime
- ngire
- ngërë ni
- nge tuure
- ngere
- nure
- naraku
- nara
- mwii
- mwarîîre
- mwadrüü
- mwa
- mee vire
- mee
- më
- maa yë
- maa nia
- maa
- mara
- kwere
- kwe
- küüwî
- kû a pwë re
- kû
- ku
- kô
- korú
- kerere
- ke
- kââ
- kaani
- jie ra
- jie ni
- jaani wârâre
- iye tetee aco
- druu
- Capirepwaa
- bwiyee
- bwaa
- beore
- bee
- beruu yeyee
- beruu
- be aco re
- aurekââ re yë
- aurekââ
- aure gawe
- aure
- a tre
- arâ
-
Vocabulaire
- yuere
- yubwere
- yoo
- yoo vêre
- yoore
- yo
- yëtëre
- yere
- yerere
- yaire
- yaare
- yaawë
- yaa
- ya
- xïï
- xiri
- wë
- wê tee
- wê
- wëpwëtaa
- wâ ni
- wâ
- waa
- vire
- vêre
- vepwire
- vaare wê
- uire
- tru
- tree
- trâ
- türe
- tûâre
- tôô
- Tôôtrutaa
- tôô
- to
- teterî ni
- teaare
- te yë
- te nia
- te
- taaxë
- taa
- rüü
- rie
- re
- pwëtaa
- püü ka bii
- püü
- purire cici
- purire
- pee
- petîî
- peruu
- peneere xiri
- peneere
- paa
- paji
- ôôwë
- omwa
- nyi
- nopwe
- nomwe
- niire
- ninaa
- ni
- Nepuu
- Nëbora
- ne
- naa
- nangarâ
- na
- ngii
- noro ra
- mwa
- mu
- mi
- meeri
- mee
- me
- maa
- mara yaire
- marare
- kwïï
- kwie
- kwe a pwë re
- kwere
- kwe
- kû
- ku
- kô
- koo
- ko
- kieni
- ki
- kee
- kââ
- karaka
- kari
- ka
- jü
- jie
- iyare
- ituure
- gure trâ
- gure
- drüüre
- druu
- druu
- drare
- düü
- dïï ni
- dïï
- cokware
- ciree
- ceemwa
- ce
- bwaa
- buru yaire
- burure
- boote
- biire
- bere
- a xërë
- a pwë
- a ôrôô
- aborujie
- aborujie
- aboru
-
Vocabulaire
- yubwaare
- yoo
- xïï
- xiire
- xë
- wïïre
- wë
- wê
- ware
- vüü
- vire
- vêre
- veto tââre
- veto parere
- veto a pwëre
- vetore
- vere
- vaaneere
- ui a pwë
- uire
- tromwarire
- treere
- trere
- tre
- trërire
- trâ
- traxere
- tra
- tumwa
- tôônire
- tore
- to
- tirire
- tëre
- te yë
- te nia
- te
- tââvuure
- taakoro
- taa
- ta
- pwire
- pwë
- pwa
- puri mwërëre
- purire
- pee
- peruu
- pemwari wââre
- pemwarire
- pare
- oo
- nyi
- nyë
- nuwî
- ne
- na
- ngi
- ngërëjii
- ngere
- ngari a pwëre
- nga wââre
- nee
- mwaa a pwë re
- mwaare
- mwa
- mi
- mee
- me
- maa nia
- maa
- kwêê
- kû
- kubwara
- ku
- kee
- keree
- kââ
- kaatrâ
- gwe
- giire
- draabe
- cokware
- citiere
- cikari a pwëre
- cikarire
- ciatrere
- caa ni
- care
- bwiyeere
- arâ
- aboru
- Vocabulaire
-
Vocabulaire
- yô
- yoo
- yo
- yaire
- yatrire
- ya
- xee
- wexë
- wë
- wê tee
- wê
- wâto
- wâ
- vüü yoore
- vüüre
- vî
- vi mwërë re
- vire
- vêre
- vi mwërëre
- vire
- vii
- vêre
- veto mwërë re
- vetore
- vetiore
- ve•inuure
- vebeore
- vaco
- uire
- trôngërëre kô
- trôngërëre
- troore
- türe
- tôô
- to
- tetee
- tere
- te
- taa
- rie
- pwë
- pwara
- pwadrere
- peruukûxë
- pedriixë
- pedrii
- pa
- ôôwë
- nunyi
- nopwe
- nomwe
- nia
- niire
- ni
- ne
- na
- ngoo
- ngi
- ngime
- noro ra
- mu
- mirire
- miri
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- maa
- mara
- kwïï
- kwe ne xee ya
- kwe
- kwaadrarure
- Kurexee
- kôtore xë
- kô
- koongare
- kokii
- ko
- kee
- kââ
- kaa
- jii
- inuure
- Drubea
- cokware
- Cââruu
- bwaa
- bocu roo
- bocu re
- beo aco re
- bee
- beere
- a wi
- a virii
- a ure
- a kââ
- a bwaa
- a beruu
- aure
- akaa
-
Vocabulaire
- yeri mwërëre
- yetoore
- yeri wââre
- yerire
- yaa
- yaire
- xë ya
- xë
- xee ra
- wë
- wê
- weta
- wââtuu
- waa
- ware
- vêre
- veyuure
- vetore
- ve•iyere
- ve•oo
- tro a pwëre
- trie mwërëre
- tûâ mwërëre
- tûâre
- tuure
- tumwa
- tôô
- toree
- to teteere
- tore
- to
- tïï
- teaare
- te yë
- te nia
- te mara
- te
- ra
- pwëtaa
- pwë
- pwaarîî
- pwara
- peawe
- petririre
- petîî
- paa
- ôôwë
- oo
- omwa
- nopwe
- nomwe
- nokû
- ni
- ni
- nexeeyë
- nekoopwe ni
- ne
- na
- ngi
- nga a bërë mwërëre
- ngare
- mwiore
- mwaa
- mwarîîre
- mwa ra
- mwa
- Moneo
- mi
- mee
- më
- maa
- kwe
- kû
- kure
- kô
- ko
- ki
- kee
- keere
- ke
- kââ
- kââ
- katee
- Karikwie
- kapwa
- jie
- ka
- dra yaire
- dra pwati re
- dïï ra
- cokware
- buki
- bii bobwaa re
- bërë
- bee
- beri tûâre
- a tre
- a bure
- aure
- arâ
- akaa
-
Vocabulaire
- türe
- yuukwââ
- yoo
- yo
- yere
- yaa
- ya
- xiri
- xë
- xee ni
- wîîre
- wê
- waa
- vire
- vêre
- venure
- vengirire
- va yë
- va
- uire xiri
- uire
- tûâre
- ture
- tore
- to
- te yë
- te
- taa
- pwë
- pwë
- püü
- pare
- pa
- ôôwë
- oo
- nopwe
- niire
- ninaa
- ni
- ni
- nekoopwe drina
- nete
- ne
- na
- ngërëjii
- ngë
- ngare
- nee
- mwa
- momwaa
- mi
- më
- maa yë
- maa
- kwïï
- kwio
- kubwara
- ku
- kô tore ni tee
- kô
- kioo
- kee
- keree
- kerere
- kââ
- kââxë
- katee
- ka
- jiekââ re kioo
- jaavüü
- iyare
- dria
- drarure
- dïï ra
- diikwîrî
- ciree ngërëjii
- ciree
- cicire
- ce
- bocu roo !
- bee
- a wi
- a pwë
- arii
- akaa
-
Vocabulaire
- yuure
- yurure paa
- yôdraru
- yoo
- yo
- ye a murû re
- yaawë
- yaa
- ya
- xïï
- wïïre
- wë
- wê tee
- wê
- wëco auré
- wârâre
- waa
- wa ngi re
- vire
- vë
- vê ngi re
- vêre
- vee
- veyuure
- vetrërire
- vetrâre
- vetore
- veborure
- vaare wê
- una
- uiere
- tromwaure
- trobe kôô re
- trobere
- tro a tetee re
- trë
- traxere
- tracii
- tra
- tüüre
- tü tûâre
- tûâre
- tuure
- tôô
- to ngi re
- tore
- to
- te yë
- te
- taa
- rie
- ra
- pwë
- pwêrêre
- pee
- peawe
- peruu
- paa
- pare
- pa
- ôôwë
- nyi
- nuxee
- nopwe
- nokû ra
- niire
- ninaa
- ni
- ni
- newetrîîre
- nekwiitêre
- nebüüü
- ne
- nangarâ
- na
- ngoo
- ngi
- ngërëre
- nga mwërëre
- mwiimare
- mwa
- mu
- murûtrôôre
- mi
- mee vêre
- mee
- më
- kweere
- kwe
- kû
- kuu re ra
- ku
- kô tûâre mu
- kôtore ni
- kô
- koopa
- koongare
- ko
- kieni
- ki
- ke
- kââ
- kââ
- kaa mwatru
- kaayoore
- katraa ra
- kawëë
- kangia
- kangi ni
- kagwee
- jie ra
- itere
- ê xire
- Drubea
- drakatra
- ce
- borure
- bee
-
Vocabulaire
- yubwaare
- yô
- yoo
- yo
- yaire
- yaare
- yaa
- ya
- wë
- wê tee
- wê
- weta
- wecaaxïï
- Wea
- wârâre
- waa
- vuure
- vî
- vê a pwë re
- vêre
- uire bocu
- uire
- triere
- treyuaa mee
- tûâre
- tuure
- tôô
- to teteere
- to tââvuure
- to
- teterî
- teaare
- te nia
- te
- taaxë
- taa
- rie
- pwë
- Pwaita
- puri mirire
- purire
- pee
- paa
- Paraapwëtaa
- pa
- ôôwë̈
- nyimiekââ
- nyi
- nopwe
- niire
- ni
- nexeeyë
- Netôôboo
- nekoopwe ni
- ne
- na
- ngoo
- ngime ni
- mwii re ni
- mwa
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- mara
- maa
- kweeri
- kwere
- kwe
- kô
- ko
- kee
- ke
- kââ
- kââ
- kaa
- kanii
- jii re ni
- jii
- jaavüü
- inuure
- drüüxë
- drüü më
- drüü
- drarure
- cua tââre
- cuá mwërëre
- cuare
- cua
- cokware
- cikuru
- ce
- caatree
- cavuure
- bwixë
- Burupwari
- bërë
- arii
- aure
- arâ
-
Vocabulaire
- tôôni
- yô
- yoo
- yo
- yaawë
- ya
- xiri
- xire mi
- xë
- wë
- wê tee
- wê
- wârâre
- waa
- vî
- vê tââre
- vêre
- vee
- vaare wê
- uire xiri
- uire
- una
- trobe kôô re
- Trootrïïrïï
- trôngërëre
- tro a nonore
- tôô
- tore
- to
- te yë
- te niire më
- te
- taa
- re
- pwë
- pare
- pa te taa
- pa
- ôôwë
- nyi
- nopwe
- niire
- ni
- nexeeyë
- newetrîîre
- nete
- nekwiitêre
- ne katüre
- ne
- naamiicaa
- naa ni
- naa pwagaraa
- naa drubea
- naa
- na
- ngoo
- ngi
- ngërëjii
- ngërëre
- mwa
- mi
- më
- maa
- kwïï
- kwe
- kwâ ngire
- kwâre
- ku
- kô
- ko
- kioo
- ki
- kee
- ke
- kââ
- kââ
- kaa
- katüre
- kangia
- Karikwie
- kakoore
- jii
- drarure
- dïï
- diikwîrî
- cikuru
- ce
- -bwarii-
- biire
- bee
- bekôre
- aure
- arii
- a-wi
-
Vocabulaire
- peruukû
- yoo
- yo
- yë
- yaire
- ya
- xire mi
- xire
- xë
- xee ra
- wîîre
- wë
- wê tee
- wê
- vire
- vêre
- veyubwaare
- vetrâre
- vebërëre
- va
- uire
- tru te
- trôngërëre
- tromwaure
- trie mwërë re
- triere
- treere
- tree
- treyuaa mee
- tûâre
- tûû
- tuu mwërë re
- tuure
- tôô
- to teteere
- tore
- to
- teaare
- te
- tââvuure tââre
- tââvuure
- taa
- re
- pwë
- pwâgaraa
- Pwaita
- paa
- pa
- omwa
- nyi
- nyekââ
- noode
- niire
- ninaa
- nia
- ni
- newetrîîre
- nekoopwe ni
- nekoopwe
- ne
- ngime
- ngërëjii
- noro ra
- mwâgacâ
- mwadre
- mwa
- muaa
- Moneo
- mi
- mee
- me
- mara
- maa va
- maa
- laaci
- kwïïre
- kwïï
- kwioxë
- kwee
- kwere
- kwe
- kwaadrarure
- kûû
- kô niire
- kô
- koongare ra
- koo
- ko
- kieni
- kee
- ke
- kââxë
- kââ
- kaatrë ni
- kari
- jie
- jaavüü
- Drubea
- drarure
- diikwîrî
- cukwa
- cikuru
- caatree
-
Vocabulaire
- pwë
- ya
- ya
- yë
- yaa
- xïï
- wê tee
- wê
- weta
- vire
- vêre ne tra
- vêre
- vetore
- ve • inuure
- uire
- tra
- tôôxë
- tôô
- tocoxë
- tore
- to
- te yë
- te
- taa
- pwâgaraa
- peruukû
- peruu
- petîîxë
- petîîkû
- pedrii
- pa
- ôôwë
- nyi
- nopwe
- ni
- ne
- naa pwâgaraa
- naa cenee
- naa
- na
- ngërëre
- ngare
- nootaa
- mwa
- miixë
- mi
- me
- kwïï
- kwe
- jie
- drüüxë
- dïïyô
- dïï ra
- dïïï
- diikwîrî
- cikuru
- cenee
- ce
- bwixë
- bëtrere
- a wi
- a bwaa
-
Vocabulaire
- yaa re ra
- yoo
- wë
- wê
- wââtuu re ra
- wââtuu
- waacii a pwëre
- waaciire
- vire
- vêre
- vetore
- vebeore
- ui a pwëre
- üü
- tromwaure
- trobere
- treere
- tra
- to
- teeporo
- tââvuure
- taa
- pwü ai re
- pwüre
- pwëtaa
- pwë
- purumure
- purumu ra
- pirexë
- pee
- peruu
- peneere
- paa
- oo
- omwa
- nyu a pwëre
- nyure
- nekwiitêre
- nekoopwe drina
- ne
- ngërëjii
- nu a beore
- neewâ
- mwa
- mitore
- miri
- mi
- me
- maa yë
- maa
- mara
- laaci
- kwe
- kû
- kooto re ni
- koopa ra
- koongare
- ko
- kerere
- jii
- î
- gwe
- druukââ re ra
- cure
- cu
- cokware
- aiââ
-
Vocabulaire
- yubwaare
- yoo
- yo
- yore
- yerere
- ya
- xïï
- xee ra
- xë
- wë
- wê tee
- wê
- wââtuu re ni
- wââtuu
- waacire
- vë
- vêre
- vetrobe kôô re
- vetrobere
- vetore
- ui cau re
- uire trii
- uire
- tru
- tro trîîre
- trobe wââ re
- trobere
- tro nebwaa re
- trore
- trîîre
- trii
- to
- teeporo
- te ̴ nia
- te
- taakû
- pwë
- pura
- peneere co bexi
- peneere
- pare
- pa
- nyi
- niire
- ni
- newetrîîre
- nemwë
- nekoopwe ni
- nebüü ni
- ne
- nangarâ
- ngi
- ngërëjii
- ngeedrü
- nure
- mwërë
- mwadrü
- mwa
- mi ra
- mi
- me
- kwïïre
- kwîîre
- kwikarire
- kwe
- kwâbiburire
- kû
- ku
- koonga re ra
- ciere
- kookuka re
- ko a pwë re
- kore
- ko
- kieni
- kââ
- jii
- jaa
- drüre
- drina
- cukwa
- co
- cikuru
- buki
- borocire
- bii ngi re
- biire
- bëtrere
- bëneere
- beere
- bexi
- arâ
-
Vocabulaire
- weta
- yô kââ
- yoo
- yo
- yaa
- ya
- wê tee
- wê
- vetore
- vengërëre
- vaare wê
- treyuaa mee
- tra urure
- tradruure
- tûâre
- totââre
- tii nio ni
- tii ni
- teneere mi
- te vee yë
- te
- taa
- re
- petîî
- peruuxë
- pedrii
- pare
- pa
- ôôwë
- nyoore
- nyi
- nyaa
- nyaa
- nopwe
- nomwe
- nii mwërëre
- nii a pwëre
- niire
- ninaa
- ni
- ne
- naa
- ngërë wââre
- ngërëre
- noroo
- nara re ku
- mwa
- muaa
- mi
- mee vêre
- mee
- me
- mara
- kûre
- koongare ra
- ko
- kieni
- ki
- kââ
- kanii
- kangia
- kanga
- jii
- jaa
- jaanire
- ituure
- diikwîrîjie
- diikwîrî
- ce
- bwixë
- boo
- bee
- aure kââ
- a wi
- a tre
-
Vocabulaire
- pwë
- caa
- yoo
- yo
- yaire
- yaawë
- ya
- xiire
- xiri
- xee ni
- wîîre
- wê tee
- wê
- wââ oo
- wââ nyi
- wââgoo
- wââ
- waa
- vêre
- ve uure
- vetore
- una
- uire
- true ni
- tru
- türe
- tûâre
- teeporo
- tëre
- temwarire
- te
- taa
- rie
- ra
- pwi
- pooka
- pee
- perire
- peneere xiri
- peneere
- pare
- pa
- ôôwë
- oo
- nyi
- nuvee
- nopwe
- niire
- nexeeyë
- nekoopwe
- ne
- na
- ngoo
- ngi
- nge
- mwagacâ
- mwa
- muriwî́
- mu
- murûtrôôre
- miri
- mi
- mee vêre/ vêre mee
- me
- maa
- mara
- kwïïre
- kwëre
- kwe
- kû
- kubwara
- ku
- kô
- ko
- kioo
- ki
- kere tââ re
- kerere
- keree
- kââ
- kââ
- kaa
- ka
- jaanire
- î
- i mee
- ituu pare re
- ituure
- gawô
- ê mee
- druu
- cupwine
- cu
- cooro
- ciree
- ce
- caa ni
- beo
- bee
- a tre
- a wi
- aure
- akaa
-
Vocabulaire
- yuukwââ
- yoo
- yaawë
- ya
- xïï
- wîîxë
- wîîre
- wîî ni
- wîî
- xë
- wê tee
- wê
- waa
- tracii
- vire
- vêre
- vaare wê
- una
- uire
- yaa
- trôkô
- trore
- türe
- tûâre
- tuure
- toori
- to
- teterî
- te xïï mara
- te
- taa
- re
- pwë
- Pwaita
- pare
- pa
- nopwe
- niire
- nete ra
- nete mu
- ne
- na
- ngoo
- noro ra
- mwagacâ
- mu
- mi
- mee vire
- mee
- me
- maa xë too
- maa
- maadroo
- laaci
- kwe
- kukare
- ko
- ki
- keree
- kââ
- kââxë
- kagwëë
- jii
- jaanire
- Drubea
-
Vocabulaire
- aboru
- aure kââ
- a wi
- a wiyee
- bee
- biire
- ce
- ceemwa
- diikwîrî
- dïï
- Dripu
- Drubea
- ituure
- kangia
- kââ
- ke
- ko
- koongare
- kô
- kô tore
- kwe
- kweeri
- maa ̴ yë
- me
- mee vêre
- mi
- mu
- mwa
- mwadru
- ngare
- ngërëre
- ngime yë
- ngoo
- na
- ne
- nexeeyë
- ni
- ni
- niire
- nyi
- ôôwë
- pa
- paa
- peawe
- puri yubwaare
- Pwaita
- pwë
- ra
- re
- rie
- taa
- te
- to
- türe
- tûâre
- trore
- trôngërëre
- trôngërëre kô
- true
- uire
- una
- vacoxïï
- vaare wê
- vetore
- vêdree
- vêre
- vê mirire
- wê
- wê tee
- wë
- xë
- xire
- xïï
- yaire
- yai mwërëre
- ya
- yere
- yë
- yo
- yoo
-
Vocabulaire
- akaa
- a kââ
- arii
- a tre
- aure
- a virii
- bee
- ce
- Drubea
- jie
- kaatrë
- kangia
- kââ
- ke
- kee
- ki
- ko
- kô
- kubwara
- kû
- kwe
- maa xë yë
- mara
- me
- mee vêre
- mi
- mu
- mwa
- mwâgacâ
- nee
- ngi
- ngoo
- na
- ne
- ni
- ni
- niire
- nopwe
- nyi
- ôôwë
- pa
- pare
- pedriixë
- pwë
- ra
- te
- te wetaa
- te ̴ yë
- teaare
- tee
- to
- tôô
- tumwa
- tuu mwërë re
- tûâre
- tra
- trie mwërë re
- trôngërëre
- uire
- vaare wê
- vire
- vi pare re
- waa
- weta
- wê
- wê tee
- wë
- wî
- wîîre
- wîîxë
- xire
- ya
- yaa
- yaawë
- yaire
- yere
- yo
- yoo
-
Vocabulaire
- akaa
- a xërë
- aure
- bocu roo
- ce
- diikwîrî
- dre
- drina
- dria
- î
- jie
- kari
- kangia
- kanii
- kaanaa
- kââ
- kerere
- keree
- ko
- koopa
- ku
- kukare
- kwe
- maa
- me
- meecii ro
- mee
- mi
- mu
- mwa
- mwagacâ
- nee
- ngare
- ngoo
- na
- ne
- nete
- newetrîîre
- ni
- ôôwë
- panii
- parâ
- pee
- pooka
- pwë
- re
- taa
- te
- tëre
- tirire
- tôô
- tôôni
- to
- türe
- treere
- uire
- vetore
- vêre
- vire
- wê
- xë
- xiri
- yaire
- yë
- yo
- yoo
-
Vocabulaire
- a kaa
- a wi
- aure
- bee
- bocure
- caatree
- ce
- dïïgoo
- druu
- jaanire
- jii
- jie ni
- kanii
- kââ
- kioo
- ko
- kôô
- kô
- ku
- ku bwee
- ku kone
- ku mwe
- ku pwea
- ku tena
- ku trabwa
- kû
- kûre
- kû tetee re
- maa
- me
- mee vêre
- mi
- mu
- mwa
- mwarîîre
- mwarîî tetee re
- naraku
- nga tââre
- ngërëre
- ngoo
- na
- ne
- newetrîîre
- nexeeyë
- ni
- nomwe
- nopwe
- nyii
- pa
- kaani
- pare
- peawe
- pedrii
- petîî
- pwë
- taa
- taa jiexë
- taaxë
- te
- tee
- tetee
- to
- tore
- tôô
- tôô
- tôôxë
- tumwa
- tûâre
- trobe kôô re
- trôngërëre
- uire
- vaare wê
- vêdre ni
- waa
- wê
- wê tee
- xire
- xire mi
- yaawë
- yaire
- ya
- yë
- yo
- yoo
-
Vocabulaire
- wenumwa veyuu
- wê
- wê tee
- ya
- yaa (sujet) më ̴
- yaawë
- yaire
- yo
- yoo
- yuukwââ
- yüüre
- taa
- wârâre
- wenumwa ni
- waa
- vire
- vee
- veyuure
- vê cecoore
- vêre
- vetore
- vedrükwaare
- vaare wê
- uire
- trôngërëre
- tracii
- tra
- tü tûâre
- tôô
- tore
- to
- tii
- têêre
- teomoo
- tee
- te
- tââvuure
- taakû
- rie
- re
- ra
- petîî
- paa
- Paraapwëtaa
- pa
- nyi
- nopwe
- niire
- ne
- ngi
- ngime ra
- ngërëjii
- mwa
- mu
- mutrôôre
- mie
- mi
- mee
- me
- maa
- maadroo
- kwïï
- kwe
- kô
- Koongare ni
- koo yuure aure veyuu
- kooyuure
- ko
- kioo
- kieni
- ki
- kââ
- kaani
- kanii
- Karikwie
- î
- iye
- drare
- cikaa
- ceemwa
- ce
- boo
- bocure
- bëtrere
- bee
- bere
- aure
- aco
- aboru
-
Vocabulaire
- yubwaare
- yô
- yoo
- yo
- ya
- yaawë
- xire
- worure
- wê tee
- wê
- waa
- vêdre ni
- uire
- trôngërëre
- tro ituure-re
- triere
- tree
- tradruure
- tûâre
- toori
- tore
- to
- teaa mwërëre
- teaare
- teee
- teneere mi
- te
- taa
- rie
- pwoo
- pwë ra
- popwaa ni
- peruu
- pa
- ôôwë
- nyi
- nopwe
- nii a pwëre
- ninaa
- nexeeyë
- nekoopwe ni
- ne
- naa drubea
- ngoo
- ngime ni
- ngi
- ngërëre
- nga ngirire
- ngare
- noro ra
- mwa
- mu
- mi
- me
- mara
- kwe
- kwaadrarure
- koo worure
- ko
- ki
- Karikwie
- kanii
- ka
- jie
- jii
- Drubea
- aboru
- aborujie
- akaa
- boru mwa
- ce
- dïï yô
- dïï dïïyô
- drakania
-
Vocabulaire
- yoo
- yo
- xïï
- wê tee
- wê
- wecaaxïï
- vî
- vire
- vee
- uire
- tromwaure
- triere
- tracii
- tuure
- tôô
- tore
- to
- teaare
- te nia
- te
- rie
- -re-
- pwë
- pee
- pedriixë
- petîî
- paa
- pa
- omwa
- na
- niire
- ni
- nexeeyë
- netee ni
- nemwa
- nekwiitêre
- nekoopwe
- ne
- na
- mu
- ngërëjii
- ngërë
- naraku
- mwërë
- mwa
- mee
- me
- maa
- kwîîre
- kwe
- kûre
- kukare
- koopa
- kââ
- kadrüü
- jie
- dïï
- diikwîrî
- ce
- bwaa
- bocure
- ke
- kere
- kerere
- ko
- akaa
Prononciation
- y
- x
- w
- v
- üü
- ü
- ûû
- û
- uu
- u
- tr
- t
- r
- pw
- p
- ôô
- ô
- oo
- o
- ny
- ng
- n/nr
- mw
- m
- l
- kw
- k
- j
- ïï
- e
- îî
- î
- ii
- i
- gw
- g
- ë
- êê
- ê
- ee
- dr
- d
- c
- bw
- b
- ââ
- â
- aa
- a
Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
- Culture
Grammaire
-
Grammaire
- nyi te tââ kwarire ni. « Il pleure, parce qu’il ne les aime pas »
- taa î aure nyi te kaavüüre bee re ni nexeeyë ne wecaaxïï ke Nedree. « Une partie des habitants du bord de la mer de N’Dé contrôlent ce poisson maintenant »
- nu gweba « Tradition »
- maa aurekââ ni pa trôngërëre më pa to wê pwërë ni. « Les vieillards, ils savent que c’est comme ça »
- xïï ya nyi te worure to wê « L’endroit où il vit »
- wê xë ya te co mwa dra « Au moment de la marée nette »
- pa kuu re ni boo. « Elle est intelligente »
- pa taa bee xiyo. « C’est un poisson à part »
- mwa taa boo to kari maa kwê yë, nyi mwa cekari. « Un mois après dans le sable, ils éclosent »
- nyi me ne xeere kûû to paa kû kwê. « Elle gratte le sable pour faire un trou »
- wë wô pare ya nyi te mee buru teaare na te co te mee yere kwe kû kwê. « Et la tortue aussi, elle vient monter quand la marée monte sur le sable »
- kee pa dradruure te bi me nyi kuru mito. « Nous attendons la marée se retire »
- kee pa tradruure te co na nyi me ne teaare. « Nous attendons que la marée monte »
-
Grammaire
- ke wê ko rüü büü druu ku wê te kure ni « Du bout de l’île à l’autre bout »
- te veuure nu ni pare pwë tore to wê nyë ni na kee te yetere nebeti. « On les fait bouillir aussi quand nous avons la grippe pour nous poser sur la vapeur »
- be ya pa te uire vacoxë ngi. « Avec le niaouli, on peut faire n’importe quoi »
- maa be kââ ya te ciweere nyire ni pwë keere mwa mi pwë petââre nyë. « Pour les grands niaoulis, on en enlève la peau pour couvrir la maison et pour couvrir le four avec ça »
-
Grammaire
- to wê mandarine ya a wi te wââgoo te tare Mangasai ke ne Paraapwëtaa. « A propos de la mandarine, il y en a qui s’appelle Mangasai à Haut Saint-Laurent »
- mwarîî tûâ nono re « Planter et entretenir »
- to tüüre « Pousser sans planter / pousser naturellement »
- wî ya pa tokeree pare. « La banane est aussi une nourriture importante »
- kââ vê kêrê yë, wë ananas, mi mago mi peeci. « Ce qui vient avant ça, c’est l’ananas, la mangue et la pêche »
- wââgoo ya ko te ituure me caa ni a tre ya mandarine. « Le fruit que je trouve bon, c’est la mandarine »
-
Grammaire
- kee te yete pare re tumwa kure ya pa a kââ yeyoo. « Nous avons aussi attrapé la différente crevette qui était très grosse »
- kee mwa veôrôô wâ mi kapwa ya kee te vire mee pwë vetore kure to wê. « Nous avons rempli le panier et la boîte que nous avions amenés pour mettre les crevettes dedans »
- kee kââ tâ wa te mwaco nia. « Nous avons vidé l’eau de ce trou »
- nyi te vêre ne koopwe tra muru. « Il (l’argent qu’on gagne de la crevette) vient après le nickel »
- kure pa a wîî ni bexi. « Le prix de la crevette est élevé »
- mwanee kee te tûâre ke wê pa a tocoxë kagwee ne muru « L’argent que nous gagnons de ça est aussi important que le nickel »
- kee kââ venu ku wê tumwa druu. « Nous les exportons vers quelques pays »
- mwa taa dree weta nexeeyë ya kee te tûâre kooworure kure. « Depuis quelques années, nous voyons l’élevage de crevettes »
- maa kure mwa te benu vêre. « La crevette disparaissait petit à petit »
- nyi pa vêre kwïï xë ya te vetore to kû te druu « Elle convient de vivre sur cette île. Cette île lui convient »
- ni pa ituure kure kwïï. « Ils ont trouvé des crevettes dans ces endroits »
- wê te kaani nia « Dans le temps »
- xë ya kee ituure mwanee pare to kû ya kure. « Ce qui nous fait encore gagner de l’argent, c’est la crevette »
-
Grammaire
- ke wê maa wepwëtaa re co ya mwa puruwi, bee mi püü mwa te bere ngi koo te tra mie. « Depuis que les embouchures sont salies, les poissons et les crabes sont morts à cause de la terre rouge »
- ni mwa yai kari machine pwë petroore gwïï mi yaa. « Ils sont venus avec la machine pour remplacer la pioche et la pelle »
- ni pa vê kwe ne xë ya mwa yaa gwïï mi yaa. « Ils ont continué jusqu’au moment où il n’y a plus de pioche et de pelle »
- maa aurekââ re yë te ko ngi re veyuure. « Nos ancêtres ont soigné les malades avec ça »
- ni te mee vire kari jü. « Ils l’ont amené avec le bateau »
- ni pa mee vê ngi re wetrôre. « Ils sont venus avec la technologie »
- Trootrïïrïï pa te uire më te drereboo pa to kû te druu. « C’est le Seigneur qui a laissé la richesse sur cette île »
- netrere pa pekakoo re yë. « Les biens nous appartiennent »
- ne muru « Nickel/ Minerai de nickel »
-
Grammaire
- kee mwa dra yai. « Nous sommes parties tout de suite »
- taa noro ra ka nga to ne Pouembout « Ma fille qui travaille à Pouembout »
- ko mwa vê ke te ni. « Je les ai quittés »
- ce ui roo ! « Bravo ! »
- maa aure ka vetore bwakore « Ceux qui ont le droit »
- ko te vedrare peruu taxi, wë yaa ninaa me dra. « J’ai essayé d’arrêter deux taxis, mais ils ne se sont pas arrêtés. »
- ko mwa ne vêre katee mu. « Je partirai sans vous. »
- na tôôxë, me ne purire co to kû ni. « Et l’autre, elle va recevoir le baptême. »
- ni te tôônire yaa uire pwë tru te tru peruu dïï dïï yô me ne uire drarure ninaa. « Ils étaient en train de préparer la fête des deux petites filles »
- ni kââ ui vë ra pwë koobiire ra. « Ils ont préparé le lit pour moi »
- ni pa te nomwe peneere keree. « Ils continuaient encore de faire la cuisine »
- ko mwa ne biire to pwë ninaa. « Je dormirai avec eux deux »
- true tore ni « Sa femme »
- kootore « Famille »
- a wi peruu omwa to wê. « Il y a deux familles là‑bas »
- ko mwa yuru paa yo ne trôô re jie re ra kwe ne tôô omwa. « J’ai téléphoné aux neveux de mon mari à une autre tribu »
- peawe tedru taa kaatrë me drare ku wê nekwiitêre. « Il n’y avait aucune voiture qui s’arrête jusqu’au soir »
- ko mwa ui te naaxë́ te niire me kaatrapu. « J’ai fait le signe qu’on appelle ’pouce »
- dramwaure « Se reposer, rester reposé »
- pa gawô. « Ce n’est pas grave. / Ce n’est rien »
- ki me ne ciree kô uire ? « Comment tu vas faire ? »
- te aboru ka jewe kaatrë « Chauffeur »
- peawe kaatrë ka vê a titii kwe Nema. « Il n’y avait pas de car direct qui va vers le Nord »
- xë mwa iye wê ra waa. « La chose s’est tournée mal sur moi. / Ça va mal »
- ko mwa vê kwïï te kaatrë. « Je suis partie avec le car »
- wê te kwaadrarure ya te tromwaure wê. « Ils se reposent pendant la semaine »
- ko te vêre yoo wîîre kooyuere ra to kû te kaatrë yë nyi me ne teaare kwe Nema. « Je suis allée acheter mon billet sur le car qui monte vers le Nord »
- wê vepetîî re jii « Mercredi »
-
Grammaire
- mwa a wi taa ngërë ni ya tree pwâgaraa mwa te draare më taakoro ne kwiabere ni. « Il y avait un moment où les Français interdisaient de les attraper »
- nexeeyë mwa yaa pu kagwee te ngërë ni nia. « Maintenant, il n’y a pas beaucoup de roussettes comme autrefois »
- të a virii re « Couper en petits morceaux »
- kee kââ xii te pu kwe ne xë ya mwa yaa û ni. « Nous grattons la roussette jusqu’à ce qu’on enlève complètement les poils »
- kee pa te kwëre pu kwïï vaco ngërë ni. « Nous avons mangé des roussettes à n’importe quel moment »
- wê te ngërë ni nia wîî pu yaa me a kââ. « A cette époque-là, le prix de roussette n’était pas élevé »
- tumwa î xë kee te yere ku wê 50 mi 100 pu. « Des fois nous avons attrapé jusqu’à 50 ou 100 roussettes »
- wê tee küüva ya yaa me tocoxë. « Parce que le goyavier n’est pas imposant »
- kee te mee vê ngi re nuucaa me kee kwiabe ngi ni. « Nous venons avec un bois avec lequel nous tuons des roussettes »
- kee te tradruure te ngërë ni küüva te pwire. « Nous attendons la saison où la goyave mûrit »
-
Grammaire
- ni te tuu ngi re taa î pire mwanee ni te vetore to kû ni. « Ils descendent avec une petite somme de sous avec eux »
- mwa tumwa kôtore xë. « Il y a d’autres façons de faire maintenant »
- xë ya kee te uire pa ne mwaxë. « Ce que nous faisons, c’est démodé »
- nyi bee trôngërëre me te niire me kûre ngi gwïï. « Il ne savait pas ce que veut dire labourer avec pioche »
- nyi mwa dra ngi. « Il s’est mis debout avec ça »
- vê mee me ki vi te gwïï yë mi te yaa yë me ki vê kwïï ra kwe ne koopa me kioo vê yoo kûre nara re ku. « Viens, tu prends cette pioche et cette pelle, et tu viens avec moi au champ pour aller labourer le champ d’igname »
- ni pa trôngërëre kô uire vacoxë. « Ils peuvent faire n’importe quoi »
- pa bee tûâre ni wê te jii kokwïï. « On ne les voit pas toute la journée »
- ni pa yubwaare ke ne oo mwa. « Ils sortent de la maison »
- ni mwa bee ngërëre me ni nga. « Ils ne pensent pas à travailler »
-
Grammaire
- naa kôvuure yë « Notre /Nos langues »
- maa xïï yë xïï ya ni te vê nini re kwe wê. « Ces endroits-ci, ce sont des endroits où ils vont souvent »
- ni pa vire l’avion pwë vêre kwe ne Kujee. « Ils prennent l’avion pour aller à l’Ile des Pins »
- yaa me tree capone tetee nyi te yaire toori. « Ce n’est pas seulement les Japonais qui viennent ici »
- wê tee kwê to pee ne Wea ya a pwaa kitetee. « Parce que le sable là-bas à Ouvéa, c’est très blanc »
- tumwa aure ni te wââre to ne Drubea, tumwaxë ya, ni te vire jü yoo vêre kwe ne Wea. « Quelques-uns, ils se promènent à Nouméa, et quelques autres, ils prennent un bateau pour aller à Ouvéa »
- a xërë touristes ni te mee vêre ku wê. « Il y a beaucoup de touristes qui viennent »
-
Grammaire
- pa bee yetere ni pare. « Il ne faut pas les attraper, aussi »
- yaa me a tre më kwëre püü bwiyee. « Ce n’est pas bon de manger le crabe mou »
- te draare yere ni. « Il est interdit de les attraper »
- pwë troore nu ni « Pour changer leur carapace / pour muer »
- püü yô « Crabe femelle »
- naa te totââre « Ils se croisent »
- pa a wi taa ngërë ni ya ni te mwiire « Il y a une saison où ils sont durs »
-
Grammaire
- ki te tûâre me te webe ni a tre to kû ra ? « Tu vois, cette couleur va bien avec moi ? »
- ko mwa ne vaare wê yo ni me nyi ne ngarire droo ni. « Je vais lui demander de l’envelopper »
- ko mwa ne wîîre yo ni. « Je lui achèterai »
- ko te jaanire maadroo yë katee te maadroo mara. « Je préfère cette robe plutôt que celle-là »
- ko me kââ vetêê to kû ra narâ me a tre. « Je vais essayer sur moi pour voir si c’est bon. »
- ciree kôtore maadroo ya ki me ne vire ? « Quelle sorte de vêtement prendras-tu ? »
- kioo me ne vêre yoo türe tocootrë pwë yerere ngi. « Nous allons chercher une robe mission pour nous habiller »
- türe maadroo pwë maadroo re kioo. « Chercher nos habits »
-
Grammaire
- ke wê ya nyi te veyuure yaa ko më te mee vêre yoo vetore buki to kû ni. « Depuis qu’il est mort, je ne suis pas venue pour poser des fleurs sur lui »
- ko mwa nii yo ni me ki te mee vêre yoo uire ce ? « Je lui ai demandé : Tu es venue pour quoi faire ? »
- mwa ne bwaa ko bee tûâre ni. « Je ne l’ai pas vue depuis longtemps »
- ko mwa tûâ maa kûû mwa boo, mwa te uire traa pwaa to wê. « ’ai trouvé des tombes qui étaient propres et peintes en blanc »
- nekoopwe kerere, ko mwa vê yoo tûâre ni. « Après avoir mangé, je suis allée les voir »
- ko te vêre to wê naamiicaa. « Je suis allée à la messe »
- drarure aure be « Fête des morts »
-
Grammaire
- kee kââ citrouru te Lac yë to kû taa jü. « Nous avons traversé ce lac avec un bateau »
- kee mwa yai tôô wê taa hôtel. « Nous sommes arrivées à un hôtel »
- kee mwa to wê taa naamiicaa to ne giricia to ne Lourdes. « Nous avons assisté à une messe dans l’église de Lourdes »
- nyi mwa vi yë ku wê te hôtel Esplanade. « Il nous a prises jusqu’à l’Hôtel Esplanade »
- mwa a wi taa car nyi te tradruure yë to wê. « Il y avait un car qui nous attendait là-bas »
- kee mwa bii wê taa jii ku wê trîîre mwa maa « Nous avons dormi un jour jusqu’à l’aube »
- kee mwa kwîî trïï pwë ni newetrîîre. « Nous avons bu le thé avec lui le matin »
- kee mwa vetrie wââtuu re yë ke kû te car re yë. « Nous avons débarqué nos affaires de notre car »
- kee mwa yai to ne Paris. « Nous sommes arrivées à Paris »
- kee mwa teaa to kû avion. « Nous sommes montées dans l’avion »
- kee pa trôngërëre kô ituure mwanee wê te weta kokwïï ku wê bwi ni. « Nous avons pu gagner de l’argent toute l’année jusqu’à la fin »
- te weta yaa me a bwaa. « L’année ne reste pas longtemps »
- akaa kôuire kee me ne uire pwë wîîre koovêre « Comment faire pour payer le voyage ? »
- taa aboru pa wîîre kootore ni. « Chacun doit payer sa place »
- wê tee a wi taa koovêre kwïï ne xïï draru kââ. « Parce qu’il y a un voyage de pèlerinage »
-
Grammaire
- tree Vuunya te vuure yo ni, wë ni pa wârâre pare. « Quand on leur parle les habitants d’Unia, ils comprennent aussi »
- maa aure ke ne Troauru mi Xere mi druu Newââ kôvuure ni ya a taa. « Les habitants de Touaourou, de Goro et de l’île Wen, leur langues sont pareilles »
- naa kôvuure yë ya pa te taa mi kôvuure tree Vuunya. « Notre langue est pareille à la langue des habitants d’Unia »
- ni bee vuu ngi re naa ya ni pa wârâre. « Ils ne parlent pas la langue qu’ils entendent »
- yaa ni me ne trôngërëre xë ya kee te niire. « Ils ne comprendront pas ce que nous disons »
- pa a wi vaco kôvuure. « Il y a toutes sortes de langues »
-
Grammaire
- te kwie pa ûû mwërë re wê te trâ nia. « Le vent a soufflé encore sur le feu »
- nyi mwa te ngere kaa kwïï te mwërë yë kwe wê kangia newetrîîre. « Il brûlait toute la nuit jusqu’à ce matin »
- te trâ yë pa trâ ke wê kaanaa. « Ce feu-là est le feu brûlant depuis hier »
- a wi taa trâ to paa nyi mwa te ngere peruu na. « Il y a un feu là-haut qui a brûlé deux ruches »
- nyi mwa ui te taa î yë yoo yewerïïre to paa. « Il a fait un tour pour retourner là-haut »
- nyi te kore te trâ ngi co. « Il arrosait le feu »
- taa trâ te nge aire. « Un feu a brûlé tout »
- tru te tru gwë « Les deux montagnes »
-
Grammaire
- ko te kwîîre koope peawe bërëkë to wê. « Je bois le café sans lait »
- ko pa te kwîî tetee re nekoopwe kerere. « Je le bois seulement après avoir mangé »
- pa a iye pwë ngeedrü pare. « C’est mauvais pour les dents aussi »
- te niire me narâ kee te kwîî a nuru re cukwa kee pa ne yetere diabète. « On dit que si on prend trop de sucre, nous attraperons le diabète »
- ki te buure yetere te veyuure ? « As-tu peur d’attraper la maladie ? »
- nyi te yere beore kwa. « Ça coupe la soif »
- ko bee vetore cukwa to wê. « Je ne mets pas de sucre là-dedans »
- ki te kwîîre te ce na ki te beore kwa ? « Qu’est-ce que tu bois quand tu as soif ? »
-
Grammaire
- maa re be ya a mu ni tre. « La fleur de niaouli a une bonne odeur »
- kee pa vetore to wê vacoxë, to wê keree, to wê pââ pwë petroore beurre mi to wê trii. « Nous le mettons sur n’importe quoi, sur de quoi manger, sur le pain au lieu du beurre, et dans le thé »
- akaa kô ituu roo caa ni ? « Comment tu trouves le goût ? »
- na toori to pwë auredraru ya pa a wîî ni virii. « Mais ici chez les frères, c’est bon marché. »
- to ne mwagacâ pa a wîî ni kââ katee ni. « Dans le magasin, le prix est plus élevé que chez eux. → Cela coûte plus cher dans un magasin »
- yaa me a wîî ni kââ. « Ce n’est pas cher »
- petîî xii ya wîî ni 2,000. « Le prix de trois bouteilles est 2,000Frs »
- peawe aure ya nyi te vêre yoo tûâre maa na yë pwë troore na. « Il n’y avait personne qui va voir ces abeilles pour en retirer le miel »
- vepetîîxë « Troisième »
- na « Abeille / Miel »
- kaamwatru « Avant-hier »
-
Grammaire
- kee mwa bii wê te jii kokwïï. « Nous avons dormi toute la journée »
- trîîre mwa maa. « Il a fait le jour »
- kee pa bee trôkô biire wê ni. « Nous n’avons pas pu dormir à cause d’eux »
- ni pa te ui pare re ne mita mi kô kixurure maa diikwîrî. « Elles (les voitures) produisaient aussi des bruits et les cris des jeunes »
- kaatrë ni te carâre kwïï wênyoro. « Les voitures qui roulaient dans la rue »
- anti-moustique mwa nu a pwë́. « L’anti-moustique est tout brûlé »
- a xërë aco noo. « Il y a tellement de moustiques »
- ko bee trôngërëre kô bii wââre « Je n’ai pas pu bien dormir »
- xë a bexi pare. « Il faisait chaud en plus »
- ko pa te tïïre la télé ku wê taakû ngërëjii. « J’ai regardé la télé jusqu’à cinq heures »
- ki te bii wââre ? « As-tu bien dormi ? »
-
Grammaire
- ko te yoo iyare. « Je vais à la pêche »
- mwa taakû weta nexeeyë. « Cinq ans ont passé maintenant »
- ne taa jii ko mwa ûwa wê ngare. « Un jour, je me suis sentie fatiguée de ce travail »
- a wi tumwaxë ni te mee vêre ke ne Parâcee. « ll y avait certains qui sont venus de la France / Certains sont venus de la France »
- maa auredraru a xërë ni wê te ngërë ni yë. « Il y avait beaucoup de frères en ce moment-là »
- mire aiâ « Repasser »
- ko te kukare pwë nete ni. « Je faisais la cuisine pour eux »
- ko te ngare yo maa auredraru. « Je travaillais chez les frères »
- mwa a wi taa tôô weta « Il y a quelques années »
-
Grammaire
- peawe tedru taa wâxi. « Il n’y a même pas une goutte de pluie »
- ko te ngërëre me kaa ne mwërë te xi me ne xire. « J’ai pensé qu’il pleuvra cette nuit »
- yaa tedru te kwie me te ûûre. « Le vent ne soufflait pas du tout »
- xë pa a wi taa î druure. « Il y avait un peu de noir »
- wê tee pa kari kwa. « Parce que c’était nuageux »
- ko te tûâre te kô tore xë yë. « J’ai regardé le ciel »
- wê tee xë ya a murû tata. « Parce qu’il faisait très froid »
- wê te ngërë ni nia ne dïï yë te yetere te veyuure. « L’année dernière, nos enfants ont attrapé la maladie »
- wê te kaani nexeeyë xë mwa bexi tracii. « En ce moment, il fait très chaud »
- yaa xë me te bexire una kagwee te weta. « Le temps n’était pas aussi chaud comme cette année »
- wê tôô weta nia « L’année dernière »
- maa ne jie yë « Nos plantations »
- te kô bexi re xë « La chaleur »
- akaa kô tûâ roo wê te jii yë ? « Qu’est-ce que tu penses de ces jours-ci ? »
-
Grammaire
- nyi mwa veteaa ni to kû. « On l’a monté là-dedans »
- nyi mwa trie kari ni kwe ne hôpital. « Elle est descendue avec lui à l’hôpital »
- nyi mwa puri paa yoo kaatrë ka vire aure veyuu kwe ne Pwaita. « Il a téléphoné à Paita pour appeler une ambulance »
- ninaa mwa yüü to wê ninaa. « Ils se sont heurtés entre eux »
- nyi te vê itere ni. « Il l’a rencontré »
- ni te jewere kaatrë ngi pwenyi. « Ils conduisent la voiture en état d’ivresse »
- kape a tovee. « Peut-être que c’est vrai »
- tôô xë yë. « L’autre »
- yaa nyi me te vetore pwara wexë. « Il n’a pas été blessé »
- kanii maa ? « C’est quand ? »
- to ne rie ? « Où ? »
- vee wê ce ? « Quelles nouvelles / Les nouvelles sur quoi ? »
-
Grammaire
- mwa ki tetee ki te ve•inuure yo yë maa koongare. « C’est toi seule qui nous enseignes ce genre de travail »
- maa uwa re yë te uire wê te kaani nia. « Nos grand-mères faisaient autrefois »
- drereboo « Culture »
- ve inuure « Enseigner »
- kee me ne treere taa koongare. « Nous commencerons un travail »
- narâ ni mwa cokwa ni mwa ne mee yaire tôô ra. « Quand elles ont fini, elles sont venues chez moi »
- inuure wê taa kwaadrarure « Apprendre pendant une semaine »
- nyi te mee purire paa ke ne Centre culturel yo ra. « On m’a téléphoné du Centre culturel »
- te kwaadrarure nia « La semaine dernière »
- me kee ne niire wê taa koongare. « Pour que nous parlions d’un travail »
- kee me ne vetore veperuu re jii wê tôô kwaadrarure mara mee. « Nous le ferons mardi de la semaine prochaine »
- ki te ngërëre ce jii waa ? « Tu penses quel jour ? »
- ni me ne vire te jii yë pwë uire koongare ni. « Elles réservent ce jour pour faire leur travail »
- ko mwa ngërë mwërë, me caatree yaa me a tre. « Quand j’ai réfléchi encore, j’ai pensé que samedi ne serait pas bon »
-
Grammaire
- nyi pa tore una katee uire koonga re ni. « Il reste comme ça sans faire son travail »
- kwââ ce ya ki te vire mee ? « Pourquoi l’as-tu amené ? »
- kieni te vêre yoo kerere yo Sophie. « Nous sommes allés manger avec Sophie »
- na ko trookë ra pa te taaxë tetee. « Quant à moi, je n’ai qu’un seul chien »
- ko bee trôngërëre ko me kââ uire ce. « Je ne sais pas comment faire »
- maa trookë yë te uire kô bee yaire tôô wê ni. « Ces chiens là l’ont empêché d’arriver (chez toi) »
- vê cau re. « Aller de temps en temps »
- ke wê nemwaxë. « Depuis longtemps »
- pa te ki pa niire. « C’est ce que tu as dit »
- nyi te tore to ne teterî ra. « Elle habite à mon voisinage »
- a micô « Être méchant »
- kieni te yaire tôô ni. « Nous sommes arrivés sur lui »
- aborudraru « Frère religieux »
-
Grammaire
- kieni mwa teaa yoo kerere yo ni. « Nous sommes allés manger avec eux »
- mwa teaa mwërë mee karí maa bee. « (Ils) sont remontés ici avec les poissons »
- ni te vêre kwïï petîî diikwîrî ceemwa ke Vanuatu. « ls sont partis avec trois jeunes de Vanuatu »
- ni te buure më kee me ne yetere xiire. « Ils ont peur que nous attrapions la gratte »
- cokââ « Grande mer »
- cicire « Faire la pêche à la ligne »
- auredraru « Frère religieux »
-
Grammaire
- wââtuu re yë mwa a iyë. « Nos vêtements ont été abîmés »
- kee pa tore ne nokûmwa kwe ne xee ya te xi mwa dra. « Nous restions sur le toit jusqu’au moment où la pluie s’est arrêtée »
- kee a pwë tritrii. « Nous tous »
- ku wê kapea. « Même les bébés »
- to paa ne ngime ra ya pa a tocoxïï katee ne ngime ni. « Chez moi c’est plus élevé que chez les autres »
- kee pwë yue to kû. « Nous nous sommes assis là-dessus »
- kee pwë teaa to kû taa teeporo. « Nous sommes montés sur une table »
- kee mwa bee trôngërëre xë ya kee me ne uire. « Nous ne savions pas ce que nous allions faire »
- co mwa bëtre to ne oo mwa. « L’eau est entrée dans la maison »
- ko mwa mara yai ke kû vë ra. « Je me suis levée de mon lit »
- ko mwa wâra kô ware te pwëtaa nyi mwa wa a kââ. « J’ai entendu le bruit de la rivière qui coulait avec vigueur »
- wê te weta nia te xi pa xi bobwaare. « L’année dernière, il pleuvait longtemps »
-
Grammaire
- ko kââ tradruu wê te kaani bwaa kwe ne xee ya nyi me ne xire xee ni. « J’ai attendu longtemps pour que l’igname forme un tubercule »
- nara re ku « Champ pour planter des ignames »
- kee mwa bee kerere wî tre. « Nous ne mangeons plus de bonne banane »
- ngetuure « Avoir, obtenir, récolter »
- ko bee jaani wârâre te vee wê wî. « Je ne veux pas écouter les nouvelles de bananier »
- nyi mwa iye tetee aco. « C’était extrêmement grave »
- te veyuure mwa yai to ne küüwî yë. « La maladie est arrivée sur le champ de bananiers »
- treexee « Ethnie, groupe d’hommes »
- beruu yeyee « Très vert »
- Ko kââ mwarîî taa jie ra wî to wê. « J’ai planté des bananiers là-dessus »
-
Grammaire
- ko mwa drüü maa püü. « Je me suis servie les crabes »
- ki mwa ye ku wê te wâ nia a ôrôô. « Tu as attrapé tel que le panier est plein »
- yaa ko me te ituure taa püü. « Je n’ai trouvé même pas un seul crabe »
- püü ka bii. « Crabe couché »
- ki vê mee me kioo vê yoo iyare. « Viens. Nous allons à la pêche »
- te dïï ni mwa be to kari co. « Son fils est mort par noyade »
- nyi ciree kô uire me te paji yubwe ? « Comment le bateau s’est immergé ? »
- tôô aborujie me ne buru yaire tôô ni. « L’autre homme arrivera sur lui à la nage »
- ko te tûâre peruu tru aborujie naa te iyare. « J’ai vu deux hommes qui faisaient la pêche »
-
Grammaire
- mwa to wê peruu ngërëjii. « On attend deux heures »
- te pemwari wââ re me taakoro caa ni ne ware. « Il faut bien fermer pour que le jus ne coule pas »
- kââ wïï caa ni to kû maa keree me caa ni ne trere. « On les presse pour en donner le jus sur les nourritures afin que le goût soit délicieux »
- arâ kee te tôônire maa xë yë taa aboru te xiire nyi. « Pendant que nous faisons ce travail, quelqu’un doit râper des cocos »
- citiere. « Piquer avec un objet pointu / Déchirer avec un objet pointu »
- kwêê nuwî. « Nous ferons tout comme ça »
- ui a pwë. « Faire tout, finir de faire »
- kââ puri mwërë tumwa vüü to kû. « On met quelques pierres là-dessus »
- kââ vi trâ. « On prend le bois »
- kââ veto tââ maa vüü nia. « On met ces pierres en tas »
- Grammaire
-
Grammaire
- kwe ne xee ya ni mwa beo aco. « Jusqu’à ce qu’ils soient bien secs »
- pa a bwaa. « C’est long »
- koongare wê vii. « Le travail sur le pandanus/ Le travail avec le pandanus »
- ni te trôngërëre kô vüüre. « Elles savent tresser. / Elles peuvent tresser »
- wê tôô kwaadrarure mara mee. « La semaine prochaine / la semaine suivante »
- pa a wi vaco kôtore xë. « Il y a de toutes les dimensions »
- ngoo te vetore pedrii jii pwë vüüre taa wâ ? « Combien de jours vous mettez pour tresser un panier ? »
- ngoo te vüüre kwïï jii. « Vous les tressez dans la journée. / Vous les tressez toute la journée »
- ko te vêre yoo türe kwe ne Drubea yo taa squatter. « Je vais les chercher auprès d’un squatter à Nouméa »
- ni te troore to ne rie ? « D’où elles les amènent ? »
- ni te vüü yoore ? « Est-ce qu’elles tressent bien ? »
- ni pa bee nomwe yaire. « Elles ne sont pas encore venues »
- akaa maa aure vî yô nia ni te vüüre ? « Où sont les femmes qui tressent ? »
-
Grammaire
- te la grippe ya te niire ngi naa kôvuure yë nebeti. « On appelle la grippe en notre langue nëbeti »
- nyi mwa tre. « Il est guéri »
- ko kââ vê ngi ni yo drakatra. « Je l’ai emmené au médecin »
- peawe veyuure ya nyi te yetere ? - yaawë. « N’attrape-t-il pas de maladie ? - Si »
- ka tââ. « Pleurard »
- nyi pa te ngare wê taa jii küükwe. « Elle travaille la journée entière »
- na ngoo pa trokwââre ni kwïï vacojii ? « Le gardez-vous tous les jours ? »
- ne ri « Sa mère »
- nyi te vetrore peruu boo. « Il y a deux mois »
-
Grammaire
- te mara nyi pa dra pwatire. « Celle-là, elle restait là sans habitant »
- nyi pa bee bii bobwaa re to ne oo ni. « Il n’est pas resté longtemps là-dedans »
- nyi mwa veyuu katee. « Il est décédé en la laissant »
- nyi mwa cokwa wê nga a bërë mwërëre. « Il a terminé la rénovation »
- nyi mwa veyuu ke te maa mwa yë. « Il est décédé en laissant ces maisons. »
- xë ya nyi te ve•iyere ra ya jie nyi te ngare te mwa. « Ce qui me fait mal, c’est que c’est mon mari qui a construit cette maison. »
- te tûâ mwërëre te mwa yë mwa taa mwa bërë. « Si on voit (maintenant) la maison, c’est une maison neuve »
- ko kââ yeri wââ me nyi tro a pwë. « J’ai nettoyé bien pour qu’elle paraisse jolie »
- pa beri tûâre ve•oo to ne oo ni. « On pouvait admirer l’étoile de l’intérieur »
- maa aure ka to ne oo ni mwa dra yaì. « Ceux qui étaient dans la maison ont déménagé »
- mwa taa tôô weta ke wê ko te ngare mwa ra. « Plusieurs années ont passé depuis que j’ai construit ma maison »
- pa a tre nomwe pa mwa mwio ? « Est-elle encore en bon état ou abîmée ? »
- akaa kô tore mwaa ? « C’est comment, ta maison ? »
-
Grammaire
- kerere a pwë. « Manger tout »
- ni me ne uire wê ciree ngërëjii ? « À quelle heure feront-ils ? »
- ni te niire me ni me ne uire kââxë. « Ils ont dit qu’ils feraient quelque chose »
- kioo me ne uire ce, pwë ka vê kwïï maa keree ? « Ce qu’on mange avec la nourriture, que ferons-nous ? »
- arii katee kioo me ne uire xiri keree pwë nete kioo ? « Qui est-ce qui fera la cuisine pour notre nourriture à notre place ? »
- ngë « Portion de féculents »
- ni yo jaavüü ka tore to ne oo mwa. « Celui qui reste dans la maison »
- yoo yere püü mi cicire bee mi yoo ture taa dria. « Pour attraper des crabes, des poissons et un cerf »
- iyare pwë te drarure yë « Faire la pêche de quoi manger à la fête »
- drarure va momwaa yë. « Fête des mères »
-
Grammaire
- mwa nyi yô kââ tracii. « Elle est très vieille »
- a kangi ni kââ tracii. « Elle est trop grosse »
- akaa kô tûâre mu ? « Qu’est-ce que vous en pensez ? »
- nyi mwa vetrâ ra ngi te vee yë. « Elle m’a fait savoir comme ça »
- kââ ninaa mwa yuru paa yoo l’ambulance ke ne Drubea. « L’une des deux a téléphoné pour appeler l’ambulance de Nouméa »
- nyi te yobware ke kû vë. « Elle est tombée du lit »
- ko mwa vaa wê yo ni me nyi te mee vêre ke rie. wë nyi mwa nii me « ko mee vê ngi re Sœur Caroline. « Je lui ai demandé d’où elle venait. Elle m’a répondu alors “j’ai amené Sœur Caroline »
- te xïï te yuure aure tôô wê « hôpital »
- ko bee kaayoore waa. « Je ne me sens pas mal »
- kawee ya me pa a wi taa veyuure nyi pa tro a teteere to wê ra. « Peut-être qu’il y a une maladie qui reste tranquille sur moi »
- ê xire te veyuure, ko te to ngire. « La maladie que j’ai, c’est arrivé »
- ko te trobe kôôre newetrîîre pwë vêre kwe ne koopa yoo tü tûâre jie ra ku nangarâ ni me te tüüre. « Je me suis réveillée tôt le matin pour aller voir si l’igname pousse dans le champ »
- ko te veyuure koongare. « Je suis tombée malade à cause de travail »
- nyi te ye a murûre te trë veyuure paa. « Il calme le mauvais sang »
- te niire me nyi me ne veborure. « On dit qu’il guérira (la maladie) »
- ko te wa ngire citron to wê katraa ra. « J’ai frotté mon front avec un citron »
- ki te vire ce me ki boru ? « Qu’est-ce que tu as pris pour recouvrer ta santé ? »
- nokû ra a veyuu ke wê kaa mwatru. « J’ai mal à la tête depuis avant-hier »
- a pwaa kagwee ki a veyuu. « C’est blanc comme si tu étais malade. »
- ki te uiere ? « Qu’est-ce que tu as ? »
-
Grammaire
- mwa yaa mwiire ni. « Ils n’ont plus de force »
- ni me ne kwere taa yoo ke ne ngime ni pwë uire bocu yo aure ke ne Pwaita. « Elles danseront avec un chant de chez elles pour saluer les habitants de Paita »
- drüü me ni ne cuare ya ni me ne kwere. « Avant de jouer, elles danseront. »
- pwë jii re ni ya wê caatree, nyi me ne mee vêre. « Le jour où elles joueront, c’est le samedi à venir. »
- ni te puri mirire bërë yo ni. « Elles jouent à la balle entre elles. »
- ni te cuare mi ni. « Ils ont fait le match avec eux »
- kee me ne vêre yoo tûâre kô cuare ni ? « Irons-nous voir le match ? »
- wê te drarure treyuaa mara mee ? « La semaine à venir ? »
- yaa ni me yai tôô wê te drüüxë paa. « Ils ne sont pas arrivés au premier. → Ils n’ont pas gagné »
- wê te weta nia nyi te kââ cokwa. « L’année dernière »
- te purire bërë. « Jeter un ballon → football. »
- cua « Sport »
- kee mwa ne vuure wê cua. « Nous allons parler de sport. »
-
Grammaire
- pa to wê kô ngërëre ni. « Il sait tout »
- naa pwagaraa mi naa drubea pa te taa kô niire wê. « En français ou en naa drubea, c’est la même chose quand on s’adresse au Seigneur »
- ne Katüre « Seigneur »
- ke te ce. « Ce n’est pas grave. /Ce n’est rien »
- ni te bekôre kwâre ngi naa drubea. « Ils veulent chanter en naa drubea »
- te niire me maa diikwîrî ke ne cikuru ni me ne kwâre yoo. « On dit que les enfants de l’école vont chanter »
- pa jii ya nyi te kakoore ni. « C’est le jour où il nous dirige »
- kee pa tro a nonore to wê vee re trootrïïrïï. « Nous devons rester tranquilles sur les paroles du Seigneur »
- taa jii ya kee pa tro a nonore. « Le jour où nous devons rester tranquilles »
- kioo me kââ vê tââ « Nous irons ensemble »
- ko te tôôni uire xiri pwë nete maa diikwîrî « Je suis en train de faire la cuisine pour les enfants »
- ngoo te niire kwïï ce ? « Pourquoi dites-vous comme ça ? »
- ko mwa bii bwarii ngërëjii. « J’ai dormi sans savoir l’heure »
- ki te vêre ku wê naamiicaa kangia newetrîîre ? « Es-tu allée à la messe ce matin ? »
- trobe kôôre « Se réveiller tôt »
-
Grammaire
- vebërëre « Redresser »
- maa va diikwîrî « Les enfants, des enfants »
- tôô wê te koonga re ra « A propos de mon travail »
- kee mwa ne tââvuure to wê te taa kô niire. « Nous nous rassemblerons sur un ordre »
- tru te noode. « Les deux clans »
- kee me ne tââvuure tââ re. « Nous nous rassemblerons »
- kwere « Vers la haut »
- vetrâre ni « Les avertir »
- kieni me ne vire ke wê. « Nous le prendrons de là-bas »
- veyubwaare fourneau ke te mwâgacâ. « Récupérer le fourneau dans le magasin »
- ko te niire yo nyekââ paa me nyi trie mee kari kaatrë ni. « J’ai dit à la femme de venir descendre avec sa voiture »
- nyekââ paa « La femme là-haut »
- ni te tore wê cikuru. « Ils vont à l’école. »
- va diikwîrî me ne tromwaure ke te cikuru. « Les enfants auront des vacances scolaires. »
- kwaadrarure mara « La semaine prochaine »
-
Grammaire
- ve • inuure « Enseigner »
- nyi me ne bëtrere tôô wê cikuru tocoxë ? « Entrera-t-il dans une école supérieure ? »
- nyi mwa vetore petîîkû weta mi peruu nootaa. « Il a dix-sept ans »
- nyi te vetore pedrii weta ? « Quel âge a-t-il ? »
- vêre ne tra « Aller à pied »
- nyi te tore wê Pension to ne Hienghène. « Il reste dans la maison à Hienghène »
- ni te vêre kwïï ce ? « Ils vont comment ? »
- petîîxë « Trois »
- pedrii ne dïïï ni te vêre kwe ne cikuru ? « Combien de tes enfants, vont-ils à l’école ? »
-
Grammaire
- ko mwa veto me jii ne nu a beo re. « Je laisse pour que le soleil le sèche »
- ko mwa pwü ai. « Je finis de débroussailler. »
- ko mwa ui a pwë wê. « J’ai fini tout ça »
- kooto re ni « Leur place »
- ko mwa cu maa miri mi cu yë. « J’essuie ces assiettes et fourchettes »
- ko mwa cokwa wê waaciire. « Je finis de laver »
- nekoopwe drina « Après-midi »
-
Grammaire
- nyi tro trîîre to ne kwa vë. « Il reste réveillé sur le lit. »
- ko mwa vetrobe xee ra me nyi kwîî trîî. « Je réveille mon petit-fils pour qu’il boive du thé. »
- vetrobere « Réveiller »
- bii ngi re « Dormir avec »
- ko mwa waacii tru mii ra. « Je lave mes mains. »
- ko mwa ko a pwë. « J’ai fini d’arroser. »
- nu a beere « Faner »
- ko mwa tro nemwë me trîîre kwikari. « J’attends un peu pour que la lumière s’étende partout. »
- wë ko te trobere wê taakû ngërëjii. « Je me réveille à cinq heures. »
- ko te kwïïre xë ya ko te uire newetrîîre. « Je raconte ce que je fais le matin. »
-
Grammaire
- ne noroo « Tes filles »
- ni pa jaanire me ninaa tenee mi. « Ils veulent que les deux se marient »
- ki pa tûâre pa a tre ? « Et tu trouves que c’est bon ? »
- ninaa te ngërë̀ wââre wê kanii ninaa te nyoore jii nyoore boo me naa me ne uire te vee yë. « Ils réfléchiront bien pour fixer le jour de leur mariage »
- nara re ku « champs d’igname »
- a wi taa tii ni mi taa tii nio ni. « Elle a un frère cadet et une sœur cadette »
- bwixë ya nyi pa bee nomwe teneere mi « La dernière, elle ne s’est pas encore mariée »
-
Grammaire
- nyi kââ ne trie mwërë re kwe ne Drubea. « Il va redescendre à Nouméa. »
- wîî ni yaa me a kââ. « Le prix n’est pas élevé. »
- akaa kô tûâre mu ? « Qu’est-ce que vous en pensez ? »
- nyi pa vire to kû tra. « Il prend sur la terre, Il prend sur place, Il prend dans la tribu »
- wîîre to pwë yë « Acheter chez nous »
- to pwë ni « Avec lui »
- mwa ye roo wîî ni to wê. « Les prix sont marqués dessus. »
- a kââ wîî haricot mi salade. « Le haricot et la salade sont chers. »
- nyi te vaare wê wîî ni. « Il a demandé son prix. »
- nyi pa wîîre ngi te wîîxë yë ? « A-t-il acheté au prix d’avant ? »
- nyi te mee vêre yoo vaare wê me nyi wîî nee mi wî. « Il est venu pour acheter des taros et des bananes. »
- kaatrë arii tee nyi te yaire tôô mu kangia ? « La voiture qui est venue chez vous tout à l’heure, c’est la voiture de qui ? »
-
Grammaire
- ko veto to kû teeporo. « Je les mettrai sur la table »
- ko kââ vi mee pwë true ni. « J’apporterai ça en plus »
- ioo mwa ne vire wââgoo pwë kwëre nekoopwe kerere. « Nous prenons des fruits pour les manger après les plats »
- o te vêre yoo wîîre kwe ne mwagacâ. « Je suis allée chercher dans un magasin »
- ngoo te wîîre pa kââ aure te xire yo mu ? « L’avez-vous achetée ou quelqu’un vous l’a donnée ? »
- ki te vire to rie ? « Où l’as-tu pris ? »
- pa gawô. « Ce n’est pas grave. / Ce n’est rien »
- cooro to wê pa a tre ? « Est-ce suffisamment salé ? »
- a caa ni tre. « C’est bon. / C’est délicieux »
- akaa kô tore caa maa keree ? « C’est comment, le goût de la cuisine ? »
- kioo mwa kerere« Nous mangerons »
- ê mee « Viens ! »
- ko me kââ i mee taa wââ nyi beo me ki xii pwë vire caa ni pwë uire salade. « J’apporterai un coco sec pour que tu râpes pour en avoir le jus pour faire la salade. »
- ve uure « Faire bouillir »
- ka vê kwïï « Ce qui va avec »
- nge ku mi kubwara« Igname et patate douce »
- xee ni « Ce qu’on mange avec ça »
- ko te peneere taa xiri ku. « J’ai fait une marmite d’igname »
- ko mwa te vetore teeporo « J’ai déjà préparé la table »
- kerere yo ra « Manger avec moi »
-
Grammaire
- te xïï mara « L’endroit là-bas »
- ko te jaanire uire taa dïï kere. « Je veux faire un petit banquet »
- dïï keree « Petite nourriture, petit banquet »
- bekôre « Vouloir, avoir besoin de »
- ko me trôkô niire me ki me ne mee wîîre taa laaci mi taa cukwa pwë nete ra. « Je me demande si tu peux acheter le riz et le sucre pour moi »
- ko te tûâre to ne mwâgacâ tro teterî̀ te xïï mara, te tuure to wê, wîî ni a virii. « ’ai vu dans le magasin là-bas, ceux qu’on vend là-bas, leur prix est bon marché »
- wîî ni a kââ. « Leur prix est-il bas ? »
- toori ne Pwaita pa a wi maa xë ki te vêre yoo türe kwe ne Drubea. « Les choses que tu iras chercher à Nouméa, il y en a ici à Paita »
- kââxë pwë nete mu « Quelque nourriture pour vous »
- toori ne Pwaita « Le prix est très élevé »
- ko me ne vêre yoo türe kââxë xë ya ko me ne kukare. « J’irai chercher des provisions pour faire la cuisine »
- ki me ne vêre yoo uire ce kwe ne Drubea ? « Tu vas à Nouméa pour faire quoi ? »
-
Grammaire
- veto ! « Attendez ! »
- nyi te biire to rie ?« Où est-ce qu’il dort ? »
- true trore ni « Conjoint, époux, épouse »
- koongare me nyi ui « Le travail pour qu’il fasse »
- ni mwa puri yubwaa ni. « Ils l’ont fait partir. / Ils l’ont chassé. »
- nyi pa te tore to pwë aure kââ re ni. « Il habite avec ses parents »
- ko bee trôngërëre xïï ya te xire koongare to wê. « Je ne connais pas l’endroit où on donnerait un travail sur place »
- te kô tore xë yë. « La chose est ça. « C’est comme ça, la situation »
- ne dïï yë pa te vê miri re to ne vacoxïï. « Ces jeunes-là, ils vont partout »
- nyi te mee vêre ke ne Dripu. « Il est venu de Lifou. »
- ni bee trôngërëre kô ituure koongare. « Ils ne peuvent pas trouver leur travail. »
- maa ne dïï yë « Ces enfants-là »
- te xïï paa te yere vêdree to wê. « L’endroit là-haut où il faut écrire ton nom là-bas l’endroit là-haut où il faut s’inscrire »
- nyi mwa nii me nyi te mee vêre yoo vaare wê koongare. « Il a dit qu’il était venu pour demander un travail. »
- taa aboru te yaire kangia to pwë mu. « Un homme est arrivé chez vous tout à l’heure. »
-
Grammaire
- akaa xë maa keree ? « C’est quoi le plat de résistance ? »
- meecii roo. « Merci »
- taa ngoo ne vêre kwe ne mwagacâ. « Vous ne devez pas aller au magasin. »
- ko kââ xi mee yo mu. « Je vous le donnerai. »
- jie te yaire kari taa dria « (Mon) mari est arrivé hier avec un cerf »
- ngoo veto maa xë yë ! « Laissez tomber ça ! »
- ko me kââ vê kwe pee ne mwagacâ yoo türe taa î pooka. « Je vais descendre en bas dans le magasin pour chercher de la viande. »
- kangia newetrîîre « Ce matin »
- ni te treere wê ngare kanii ? « Quand ont-ils commencé à travailler ? »
- ko te kukare pwë nete maa diikwîrî « Je fais la cuisine pour la nourriture des enfants, je fais la cuisine pour les enfants. »
- uire xiri ni « Faire la marmite (cuisine) de cela. »
- ko te tôôni tirire te ku.« Je suis en train d’éplucher l’igname. »
- ko te yaire tôô mu. « Je suis arrivée sur vous. / Je suis arrivée chez vous. »
-
Grammaire
- ko bee trôngërëre kû tetee re. « Je ne peux pas labourer toute seule. »
- peawe ku tena ? « N’y a-t-il pas de ku tena ? »
- ne jie ni « Ses parts à planter »
- ko bee jaanire me tumwa aure ne mee vêre yoo xire mi yo ra pwë mwarîîre. « Je ne veux pas que des autres viennent m’aider à planter les ignames »
- pa kô uire wê. « C’est la façon de faire ça. / C’est comme ça la façon de faire »
- ko pa jaanire mwarîî tetee re. « Je veux planter toute seule »
- taa jie « Vingt (20) »
- ko mwa ne yaire tôô mu. « J’arriverai à vous. / J’arriverai chez vous. / J’arriverai sur vous. »
- te jii pa tore wê mu. « Le jour qui vous convient. »
- ngoo me te jaanire me ko kââ ne xire mi yo mu ? « Voudriez-vous que je vous donne la main ? »
- te kûre naraku. « Il faut labourer le champ d’igname. »
- pa ko tetee. « Je suis toute seule. »
- na ngoo ? « Et vous ? »
- maa aure mwa te kûre naraku ni. « Tout le monde a déjà labouré ses champs d’igname. »
- maa aure « Tout le monde »
-
Grammaire
- pa Claude nyi mwa veyuu. « C’est Claude qui est décédé »
- maa kô tore ni tee. « C’est comme ça »
- Wenumwa veyuu « maladie de poumon »
- te veyuure nyi te vetore « la maladie qu’il a »
- kieni me ne vêre kwe wê vedrükwaare. « Nous irons à l’enterrement »
- vee mwa yai tôô kioo. « Les nouvelles nous sont arrivées »
- yaa kioo me te tü tûâre ni. « Nous ne sommes pas allées le voir »
- nyi mwa vi petîî boo. « Il a survécu trois mois »
- te veyuure mwa yüü to wê ni « la maladie l’a attrapé. La maladie est arrivée sur lui. Il est tombé malade »
- nyi te mutrôôre maa tra mie ke wê na nyi ceemwa. « Il aspirait de la terre rouge depuis qu’il était jeune »
- nyi te têêre to wê maa tra mie. « Il s’occupait du mesurage dans les mines. / Il était géomètre dans les mines »
- nyi pa te tore wê te kaani yë to ne koo yuure aure veyuu. « Il était à l’hôpital dans ce temps-là. »
- nyi te veyuure ngi ce ? « Il est mort de quoi ? / Qu’est-ce qu’il avait ? »
- teomoo « Grand »
- maa aure « Les gens, les habitants, les hommes »
- taa aboru nyi mwa be. « Un homme qui est décédé »
- ko te mee vêre yoo vaare wê yo mu ki te wârâre vee. « Je suis venue vous demander si vous avez entendu les nouvelles. »
-
Grammaire
- nyi te ngare to ne Poindimié to wê Développement de la Pêche. « Il travaille dans (l’Agence) du Développement de la Pêche à Poindimié »
- ko te ngërëre më nyi më ne tore pwë ra wê taa kwaadrarure to ne Karikwie. « Je pense qu’elle restera avec moi pendant une semaine à Karikouié. »
- nyi më ne tore pwoo toori ?« Restera-t-elle avec toi ici ? »
- koo worure« maison d’accouchement, maternité »
- nga ngirire « travailler ensemble »
- ninaa te tore ne rie ?« Où restent-ils, les deux ? »
- taa aboru ka yubwaa ke wê tree Japonais. « Un homme qui est descendu d’ethnie japonaise »
- popwaa ni aboru ke rie ? « Son papa, c’est un homme d’où ? »
- vêdre ni ya Chelza. « Son nom, c’est Chelza »
- akaa vêdre ni ? « Quel est son nom ?/ Comment s’appelle-t-il (elle) ? »
- Distinguez bien les deux phrases suivantes :
- niire yo mu « Dire à vous (pluriel) »
- ko te nii a pwë re yo mu nyi mwa te worure taa yô. « Je vous ai déjà dit qu’elle avait accouché d’une fille »
- dïï dïïyô « Petite-fille »
- tro ituure « Accoucher »
- nyi te teneere mi mi taa jie ke ne Hienghène. « Elle s’est mariée avec un homme de Hienghène »
- ko te triere yoo tûâre noro ra nyi mwa ne worure. « Je suis descendue voir ma fille qui devait accoucher. »
-
Grammaire
- mwërë « répétition encore, re- »
- kââ « proximité temporelle »
- netee ni « Leur nourriture, leur portion de nourriture »
- naraku to ne rie ? « Où est le champ d’igname ? »
- mwa ngërë kûre « C’est le temps de labourer »
- wê tee « Parce que »
- pa te tôô jie nia petîî vî jie « Quant aux garçons, j’en ai trois ».
- pedrii (xë) ne dïïï ? « combien d’enfants as-tu ? »
- yoo kûre « Pour labourer »
- diikwîrîjie « Garçon »
- maa « Article au pluriel »
- kere « De là-haut »
- mee + verbe, ou verbe + mee
- vee ke rie ? « Quelles nouvelles ? »
- akaa vee ? « Quoi de neuf ? »
- bocu re mu « Bonjour »
- bocu roo, bocu re mu « Bonjour »
Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue
- Dialogue